Οι εξελίξεις στα ΤΕΙ και η πρόταση του ΚΚΕ*

Ως Κόμμα, θεωρούμε ότι έχουμε ιδιαίτερη ευθύνη για το χώρο των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων, καθώς εδώ συγκεντρώνεται ένα κομμάτι της σπουδάζουσας νεολαίας, που κατ' εξοχήν προέρχεται από τα λαϊκά στρώματα, είναι πολλοί οι σπουδαστές που ταυτόχρονα εργάζονται.

Δίνουμε προτεραιότητα, λοιπόν, στην παρέμβασή μας στα ΤΕΙ, όπως άλλωστε έχουμε διατυπώσει σε παλιότερες καμπάνιες ειδικά για το χώρο αυτό, αλλά και στις πρόσφατες πρωτοβουλίες και διαδικασίες του Κόμματος, στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη που πραγματοποιήσαμε για τη νεολαία το Δεκέμβρη του 2013, στο 11ο Συνέδριο που πραγματοποίησε η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας το Δεκέμβρη του 2014.

Η αναγκαιότητα της σημερινής ημερίδας πηγάζει από τη συναίσθηση αυτής της ιδιαίτερης ευθύνης και έρχεται να συνοψίσει και μια πείρα του Κόμματος και της ΚΝΕ που προέκυψε βέβαια μέσα από τις επεξεργασίες και τα ντοκουμέντα του Κόμματος, αλλά και από τη συστηματική παρακολούθηση των εξελίξεων, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια στα ΤΕΙ (...).

Σαν Κόμμα, έχουμε συχνά επισκεφτεί Τμήματα ΤΕΙ τόσο στα κεντρικά Ιδρύματα όσο και στην περιφέρεια και είμαστε γνώστες της τραγικής κατάστασης. Οροφές που στάζουν, αποχετευτικά συστήματα βουλωμένα, αίθουσες παγωμένες. Με αυτές τις συνθήκες η ίδια η διαδικασία του μαθήματος υποβαθμίζεται, ο σπουδαστής, όσο ζήλο και να έχει για να μάθει και να είναι συνεπής στις απαιτήσεις των σπουδών του, αδυνατεί να παρακολουθήσει.

Αυτά τα προβλήματα δε λύνονται με "κούφιες υποσχέσεις", ούτε αρκεί κανείς να τα διαπιστώνει και να δυσανασχετεί με την αναμφίβολα τραγική κατάσταση. Αν δε δοθεί γενναία χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, τα ΤΕΙ, ακόμα και χωρίς επιπλέον νομοθετικές ρυθμίσεις και "σχέδια Αθηνά", θα υποβαθμίζονται συνεχώς, θα φτωχαίνει η ίδια η διαδικασία και το περιεχόμενο των σπουδών.

Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση, ακούμε συχνά σπουδαστές να λένε: Προκειμένου να μην μπορώ να παρακολουθήσω μάθημα, είναι κακό να έρθει η επιχείρηση και να χρηματοδοτήσει την έδρα ή το σύγγραμμα; Και άλλοι πάλι, αποθαρρυμένοι από τις συνθήκες, βιάζονται να τελειώσουν τις σπουδές για να φύγουν έξω, όσοι βέβαια έχουν ή μπορούν να εξασφαλίσουν με κάποιους όρους, τα απαραίτητα οικονομικά μέσα.

Σήμερα δε, έχει δοθεί και το τυράκι στη φάκα, η δυνατότητα δηλαδή στα ΤΕΙ να οργανώνουν αυτόνομα μεταπτυχιακά προγράμματα (με δίδακτρα βέβαια όλα, γιατί πρέπει να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητά τους κατά το νόμο). Γεγονός που για κάποιους σπουδαστές φαντάζει ως προσωρινή λύση, παράταση του χρόνου σπουδών προτού βγουν στον εφιάλτη της ανεργίας.

Τάση να φθηναίνει και η υψηλά ειδικευμένη εργατική δύναμη

Το ΚΚΕ έχει εδώ και καιρό αναδείξει ότι η επικέντρωση της εκπαίδευσης κατά κύριο λόγο στις "δεξιότητες" δείχνει τη φτώχεια, την αντιδραστική στροφή που σηματοδοτεί η στρατηγική της διά βίου μάθησης.

Γιατί, οι δεξιότητες δεν είναι ολοκληρωμένη επαγγελματική εκπαίδευση. Επιλέγονται γιατί δίνονται γρήγορα, χωρίς πολύ κόστος, ευκαιριακά, χωρίς την ευθύνη του κράτους.

Είναι η απάντηση του κεφαλαίου για τις ανάγκες της κερδοφορίας του, το επιτρέπει η ίδια η ανάπτυξη της τεχνικής, η γρήγορη ενσωμάτωσή της στην παραγωγή.

Οταν ο στόχος είναι κυρίως οι δεξιότητες, δηλαδή τα πιο εφήμερα στοιχεία της ανθρώπινης γνώσης, τότε είναι φυσικό επακόλουθο αυτές να απαξιώνονται και γρήγορα, συμπαρασύροντας στην απαξίωση τους κατόχους της εργατικής δύναμης.

Ωστόσο, ας αναρωτηθούμε: Είναι μήπως υπερβολική απαίτηση σήμερα για ένα νέο να θέλει να παίρνει ολοκληρωμένη επιστημονική γνώση, είναι μήπως αναντίστοιχο των δυνατοτήτων της εποχής, της εξέλιξης των παραγωγικών μέσων και των ίδιων των επιστημονικών αντικειμένων;

Μήπως οι πραγματικές σύγχρονες λαϊκές ανάγκες δεν απαιτούν ολοένα και πιο εξειδικευμένη εργασία που θα προσφέρεται ωστόσο με άξονα αυτές τις ανάγκες και όχι το κέρδος μιας χούφτας καπιταλιστών;

Η αποστέωση των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων από πλευρές της επιστημονικής γνώσης, είτε σε κάποια Τμήματα αφορά στη θεωρία (π.χ. Νοσηλευτική), είτε σε άλλα την εφαρμογή (π.χ. Γραφιστική), έχει να κάνει με το γεγονός ότι το αστικό κράτος δεν είναι διατεθειμένο να ξοδέψει ούτε ένα ευρώ για να σπουδάσουν οι νέοι με όλες τις προϋποθέσεις της επιστήμης τους.

Αντίθετα, σήμερα που υπάρχει πληθώρα άνεργων επιστημόνων, η τάση είναι να φθηναίνει ολοένα και περισσότερο και η υψηλά ειδικευμένη εργατική δύναμη.

Ετσι, το κεφάλαιο έχει να επιλέξει από μια μεγάλη γκάμα αποφοίτων που άλλους, τους περισσότερους, τους εκπαιδεύει για να εναλλάσσουν 7 και 8 δουλειές στη ζωή τους και μια μικρή μερίδα για να γίνουν στελέχη της καπιταλιστικής παραγωγής.

Και ίσως, θα πει κάποιος, να σταθεί κανείς τυχερός. Να ακολουθήσει το δρόμο της ατομικής - σκληρής τις περισσότερες φορές - προσπάθειας και να τα καταφέρει.

Αλλά, η αδήριτη πραγματικότητα είναι ότι τα καταφέρνουν όλο και λιγότεροι, όλο περισσότερο τα παιδιά εκείνα που ανήκουν στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα, τα παιδιά της αστικής τάξης.

Αντίθετα, για τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας στενεύουν τα περιθώρια, οι σπουδές γίνονται πανάκριβες και απαγορευτικές ορισμένες φορές, ο ατομικός δρόμος λοιπόν για αυτά τα παιδιά, για εσάς, δεν είναι λύση.

Επιπλέον, αυτός ο δρόμος έχει και άλλο κόστος, αποτελεί έκπτωση από τον κοινωνικό ρόλο που θα έπρεπε να επιτελεί η ίδια η επιστήμη που σπουδάζετε και που ο πραγματικός της ρόλος, ως μέσο για την καλυτέρευση των όρων ζωής του λαού, δε χωράει ούτε στις στενωπούς του καπιταλιστικού κέρδους ούτε σε ατομικά, μοναχικά μονοπάτια. (...)

Η αγορά απαιτεί μεγάλο κομμάτι αποφοίτων να είναι χειριστές της νέας τεχνολογίας και όχι γνώστες της

Διάφορα Τμήματα των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων, τελευταία, προχωρούν σε αλλαγές στα προγράμματα σπουδών, υποστηρίζοντας ότι έτσι θα συνδεθούν καλύτερα με τα δεδομένα της αγοράς, θα εξασφαλίσουν καλύτερες προοπτικές για τους αποφοίτους τους.

Η έμφαση στην εφαρμογή, στην αποκαλούμενη "εφαρμοσμένη γνώση και έρευνα" προβάλλεται ως πανάκεια που μπορεί να θεραπεύσει όλα τα ζωτικά προβλήματα των ΤΕΙ και κυρίως τη μεγάλη ανεργία που μαστίζει σήμερα τους αποφοίτους τους.

Το Κόμμα μας απέναντι σε αυτήν τη λογική έχει δύο σοβαρές ενστάσεις:

Η μία απορρέει από την αντικειμενική φύση και την εξέλιξη της επιστημονικής γνώσης. Στην πορεία, ολοένα και περισσότερο, η επιστήμη και η έρευνα δεν μπορούν να διαχωριστούν σε θεωρία και εφαρμογή, σε βασική και εφαρμοσμένη.

Οσο πιο σύνθετη γίνεται η επιστημονική γνώση σε ένα αντικείμενο, όσο συσσωρεύεται πείρα και διαπιστώνεται, είτε μέσα από την πιο αφηρημένη θεωρητική γενίκευση και σκέψη είτε μέσα από το πείραμα, η ορθότητα των γνώσεων, τόσο πιο αδιαχώριστη είναι η θεωρία από την εφαρμογή της.

Είναι απαίτηση όμως της αγοράς, των πολυεθνικών, που θέλουν ένα μεγάλο κομμάτι αποφοίτων να είναι χειριστές της νέας τεχνολογίας και όχι γνώστες της. Να νιώθουν ανίκανοι να κατανοήσουν βαθύτερα την επιστήμη που είναι ενσωματωμένη στα μέσα παραγωγής, να νιώθουν υποτιμημένοι και μειονεκτικά απέναντι σ' αυτούς που ξέρουν τα μυστικά της, για να μπορούν εύκολα να τους εξουσιάζουν.

Το δεύτερο ζήτημα έχει να κάνει με την ίδια τη φύση της ανεργίας.

Το πρόβλημα της ανεργίας, στην προκειμένη περίπτωση των αποφοίτων των ΤΕΙ, αναδεικνύεται ότι είναι πρόβλημα που σχετίζεται με το χαρακτήρα, δηλαδή το κίνητρο και τους νόμους της καπιταλιστικής παραγωγής.

Σήμερα, μετά την καπιταλιστική κρίση και στη φάση της δύσκολης για το κεφάλαιο προσπάθειας ανάκαμψης, αναδεικνύεται περίτρανα ότι η ίδια η καπιταλιστική παραγωγή, οι κύκλοι της κρίσης και η αναρχία της, το μαράζωμα κλάδων, απαξιώνουν σταθερά επιστημονικά αντικείμενα και αποφοίτους.

Τα παραδείγματα τα γνωρίζετε καλύτερα.

Πού θα δουλέψει ο δομικός, όσα πιστοποιητικά κι αν πληρώσει, όταν η κατασκευή έχει φτάσει στα επίπεδα της δεκαετίας του '30;

Και πόσα άλλα πιστοποιητικά θα πρέπει να μαζέψει ακόμα, μετά το πτυχίο, για να είναι δήθεν ανταγωνιστικός για τις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες;

Οι απόφοιτοι της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας ήδη αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα ανεργίας, αφού, μέσα στην κρίση, έκλεισαν μια σειρά εργοστάσια, επιχειρήσεις, επιταχύνθηκε το μαράζωμα μιας σειράς κλάδων, όπως η κλωστοϋφαντουργία, ο ιματισμός.

Οταν τα μικρά γραφεία τα τρώνε οι φόροι και οι μεγάλες λογιστικές εταιρείες - θυγατρικές των τραπεζών, τότε η άδεια επαγγέλματος και τα σεμινάρια, είναι φύκια για μεταξωτές κορδέλες.

Τη στιγμή που οι νέοι λογιστές είναι με "μπλοκάκια", κυνηγούν τις πιστοποιήσεις, δουλεύουν όπου βρουν για να πληρώνουν χρυσάφι την Ασφάλιση.

Τα Ιδρύματα διοργανώνουν προγράμματα σπουδών που απονέμουν πτυχία διαφόρων κατηγοριών και ταχυτήτων

Μπαίνει συχνά το ερώτημα, από καλοπροαίρετους και μη: "Ηταν μήπως «άτολμη» η ανωτατοποίηση των ΤΕΙ"; "Επρεπε να προχωρήσει πιο αποφασιστικά ο νόμος, έπρεπε να αποσαφηνίσει μήπως περισσότερο τον τεχνολογικό χαρακτήρα των ΤΕΙ, παγιώνοντας τους ξεχωριστούς ρόλους";

"Μήπως η ανασυγκρότηση και το «συμμάζεμα» των ΤΕΙ είναι η λύση στα προβλήματά τους"; "Τι πρέπει να γίνει σήμερα με τα ΤΕΙ και ποιος πρέπει να είναι ο χαρακτήρας τους";

Κατά τη γνώμη μας, ο λόγος που οι σχεδιασμοί της αστικής τάξης και των κυβερνήσεών της για τη μετεξέλιξη των ΤΕΙ δεν προχώρησαν, όσο θα ήθελαν μέχρι σήμερα, έχει να κάνει με δυσκολίες, αντιφάσεις, καθυστερήσεις που συναντούν οι ίδιοι αντικειμενικά στο προχώρημα της πολιτικής τους.

Μέσα στις συνθήκες του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, η έτσι κι αλλιώς αντικειμενική σύνδεση επιστημονικής γνώσης και πρακτικής εφαρμογής της, γίνεται αγωγός γενίκευσης χειρότερων όρων εργασίας. Ταυτόχρονα, ακόμα και η ίδια η σύνδεση δεν γίνεται ολοκληρωμένα, αφού η πρακτική εφαρμογή δεν αντιμετωπίζεται ως αναγκαίο μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, της σύνδεσης θεωρίας - πράξης, αλλά ως ευκαιρία φθηνής εργασίας.

Αν και η τάση είναι τα ίδια τα Ιδρύματα να συνδιοργανώνουν προγράμματα σπουδών που απονέμουν πτυχία διαφόρων κατηγοριών και ταχυτήτων, αξιοποιώντας τις υπάρχουσες υποδομές και το προσωπικό τους.

Υπάρχει έτσι μια βάση, επιστημονική, υλικοτεχνική, πάνω στην οποία μπορούν να πατήσουν διάφορες εταιρείες πιστοποίησης και λοιποί ιδιωτικοί φορείς, οι οποίοι θα αναλάβουν να καταρτίσουν και να επιλέξουν κατηγορίες αποφοίτων και εργαζομένων για λογαριασμό της αγοράς.

Αυτή η εξέλιξη αντικειμενικά αλλοιώνει το χαρακτήρα των ΤΕΙ, που φαίνεται ότι θα αναλάβουν αναβαθμισμένο ρόλο στη συγκρότηση και παροχή τέτοιων προγραμμάτων κατάρτισης, στη βαθύτερη διασύνδεση των Ιδρυμάτων με τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Ο άξονας της επιχειρηματικότητας, που αποτελεί την πεμπτουσία της καπιταλιστικής στρατηγικής και στην Ανώτατη Εκπαίδευση, έχει διαπεράσει άλλωστε τόσο τη λειτουργία όσο και το περιεχόμενο σπουδών των Τεχνολογικών και Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων.

Δίπλα σε κάθε ενότητα μαθημάτων, στη Νοσηλευτική για παράδειγμα, μπαίνει και ένας νέος τίτλος για την επιχειρηματική δράση και την ανταποδοτικότητα των μονάδων Υγείας και των νοσοκομείων, που σημαίνει ότι οι νέοι εκπαιδεύονται να θεωρούν αυτονόητη και θετική την εμπορευματοποίηση της Υγείας, πολύ περισσότερο να αναλάβουν και ρόλο στη διοίκηση και στην επιχειρηματική λειτουργία της ως επιστήμονες, αύριο.

Στους χώρους των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ διοργανώνονται συχνά - πυκνά ημερίδες επιχειρηματικότητας, όπου φιγουράρουν μεγάλες επιχειρήσεις και μονοπωλιακοί όμιλοι "ψαρεύοντας" στην ουσία μυαλά, αλλά κυρίως ωραιοποιώντας την αντίληψη που λέει: "Δέχομαι να δουλεύω με όποιους όρους για το καλό της επιχείρησης, δεν απεργώ, δε διεκδικώ, δε γράφομαι στο σωματείο".

Βασικό πρόβλημα η υποχρηματοδότηση των Ιδρυμάτων

Φυσικά, η υποβάθμιση των ΤΕΙ έχει να κάνει με την τραγική έλλειψη χρηματοδότησης, ειδικά τα τελευταία χρόνια, την αποψίλωση των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων από το εκπαιδευτικό και λοιπό προσωπικό τους.

Τα ΤΕΙ λειτουργούσαν σε μεγάλο βαθμό με έκτακτο προσωπικό, που σε μερικές περιπτώσεις έφτανε το 80% του συνολικού εκπαιδευτικού προσωπικού.

Παρά τις αξιέπαινες προσπάθειες των έκτακτων διδασκόντων, η διδασκαλία με αυτούς τους όρους είναι πολύ δύσκολη, δεν μπορεί αντικειμενικά να είναι αποδοτική.

Οι περικοπές του έκτακτου προσωπικού επέτειναν ακόμα περισσότερο τη δυσχερή κατάσταση, στοιβάζοντας στην ουσία σπουδαστές μέσα σε μικρά αμφιθέατρα και εργαστήρια, καταργώντας μαθήματα από το πρόγραμμα σπουδών, συγχωνεύοντας θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα.

Ολα τα παραπάνω συνιστούν την ουσιαστική υποβάθμιση των ΤΕΙ, που μαζί με το "κούρεμα" των αποθεματικών των ταμείων τους πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ και τα υπέρογκα ποσά που χρωστούν για ΔΕΗ, πετρέλαιο, νερό, τηλέφωνο κ.λπ., στραγγαλίζουν οικονομικά τα Ιδρύματα, καθιστώντας ανέφικτη τη λειτουργία τους.

Μέσα εδώ εντάσσεται και η πρόσφατη ΠΝΠ, όπου μέσα από τον εσωτερικό δανεισμό, βάζει χέρι σε λεφτά του λαού, όπως είναι τα λεφτά του ΟΑΕΔ, των δήμων, των νοσοκομείων, των πανεπιστημίων και ΤΕΙ.

Ουσιαστικά, οδηγούν σε οικονομική ασφυξία, σε κλείσιμο τα πανεπιστήμια και ΤΕΙ, έχοντας μειώσει στο 70% τη χρηματοδότηση. Παίρνουν τώρα και τα διαθέσιμα και στραγγίζουν άμεσα τα όποια υπολείμματα μέριμνας σε σίτιση, στέγαση, λειτουργικά, αφού απέρριψαν μέχρι και την τροπολογία που καταθέσαμε στο νομοσχέδιο για τις 100 δόσεις στη Βουλή, για παραγραφή χρεών των σχολείων και των πανεπιστημίων και ΤΕΙ προς τη ΔΕΗ. (...)

Για το "σχέδιο Αθηνά"...

Η πολύπαθη - είναι γεγονός - ιστορία των ΤΕΙ φέρνει και τα πρόσφατα "σχέδια Αθηνά 1 και 2", όπως αποκαλούνται.

Το πρώτο, που προχώρησε από τη συγκυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ το 2012, δρομολόγησε το κλείσιμο και τη συγχώνευση δεκάδων Τμημάτων ακόμα και σχολών Πανεπιστημίων και ΤΕΙ σε όλη την Ελλάδα.

Τα όσα ειπώθηκαν τότε "για ένα νέο χωροταξικό σχεδιασμό" στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που δήθεν θα έβαζε τάξη στην πληθώρα των Τμημάτων χωρίς ζήτηση, αποδείχτηκαν φούμαρα.

Οι ίδιοι που έσπειραν παντού Σχολές και Τμήματα με χρήματα και κατεύθυνση της ΕΕ, πολλές φορές χωρίς επιστημονικό αντικείμενο, χωρίς τις απαραίτητες υποδομές και προσωπικό, ήταν οι ίδιοι που αποφάσισαν να πετάξουν χιλιάδες φοιτητές και εργαζόμενους στο δρόμο.

Το σχέδιο "Αθηνά 1", όπως φαίνεται και σήμερα, 3 χρόνια μετά την εφαρμογή του, σε καμιά περίπτωση δεν αναβάθμισε τις σπουδές στα Τεχνολογικά Ιδρύματα, ούτε ισχυροποίησε τα πτυχία και τους αποφοίτους τους.

Αλλωστε, η ανεργία, η μισή κακοπληρωμένη δουλειά των νέων επιστημόνων σήμερα, η μεγάλη ετεροαπασχόληση ιδιαίτερα των αποφοίτων ΤΕΙ, δε λύνεται με τέτοιου τύπου χωροταξικές διατάξεις.

Είναι προβλήματα πολύ μεγάλης σημασίας που οφείλονται στη φύση του ίδιου του πυρήνα του εκμεταλλευτικού συστήματος, που δημιουργεί μαζικά ανέργους όταν κανένας κεφαλαιοκράτης δεν μπορεί να κερδίσει από αυτούς, όπως συμβαίνει πολύ χαρακτηριστικά στις φάσεις της καπιταλιστικής κρίσης.

Επιπλέον, η ίδια η αναρχία της καπιταλιστικής παραγωγής, η ανισομετρία ανάμεσα σε κλάδους, το κυνήγι τελικά του κέρδους που είναι ο μόνος σκοπός, δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη των επιστημονικών αντικειμένων και των Σχολών που τα θεραπεύουν με βάση τις ανάγκες της χώρας, των εργαζομένων της, των ιδιαιτεροτήτων κάθε επιστημονικού αντικειμένου.

Αυτά τα ζητήματα δεν μπορούν αντικειμενικά να λυθούν σε ένα εκμεταλλευτικό σύστημα, καθώς η βάση τους δεν είναι τεχνική, είναι κοινωνική - οικονομική πρώτα και κύρια. Δεν είναι, επομένως, υπόθεση ενός καλού ή κακού σχεδίου, απαιτούν αντίθετα κεντρικό σχεδιασμό σε μια οικονομία που απέναντι στα μονοπώλια θα βάζει τις σύγχρονες διευρυμένες λαϊκές ανάγκες.

Το σχέδιο "Αθηνά 2" για τα ΤΕΙ, μολονότι εξαγγέλθηκε πολλές φορές, δεν προχώρησε, με βάση και τις δυσκολίες που είχαν οι αστικές κυβερνήσεις να ξεπεράσουν τους σκοπέλους και τις αδυναμίες του "Αθηνά 1".

...και τη μετεξέλιξή του

Πρόσφατα εξαγγέλθηκε ένα αντίστοιχο σχέδιο και από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Με βάση αυτό, κάποια ΤΕΙ θα αναβαθμίζονταν σε ΑΕΙ και κάποια που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις θα υποβαθμίζονταν σε ΙΕΚ.

Εδώ βέβαια μπαίνουν δύο ζητήματα:

Πρώτο ζήτημα: Ποιες είναι αυτές οι προϋποθέσεις και ποιος τις ορίζει;

Και η νέα συγκυβέρνηση, σήμερα και ως αντιπολίτευση πριν, αναγνωρίζει το ρόλο της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας (ΑΔΙΠ) στη διατύπωση και στον έλεγχο των κριτηρίων.

Πρόκειται για αξιολόγηση με τα μέτρα και σταθμά της αγοράς, των μεγάλων επιχειρήσεων. Κάθε Τμήμα και Σχολή κρίνονται αν και κατά πόσο λειτουργούν με ανταποδοτικά κριτήρια, αν και κατά πόσο αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα αυτοτελώς ή σε συνεργασία με μονοπωλιακούς ομίλους για να είναι βιώσιμα.

Με αυτά τα κριτήρια, λοιπόν, θα κριθούν και θα κλείσουν Τμήματα ΤΕΙ και Πανεπιστημίων. Επιπλέον, όπως τέθηκε το κριτήριο για Τμήματα ΤΕΙ που δεν έχουν υποδομές, εκπαιδευτικό και λοιπό προσωπικό, γεννιέται εύλογα το ερώτημα:

Και ποιος θα εξασφαλίσει αυτά τα κριτήρια στα Τμήματα ΤΕΙ; Δε θα έπρεπε να είναι μέλημα του κράτους και όχι όρος που εξωθεί τα Τμήματα να αναζητήσουν χορηγούς, να συνάψουν επιχειρηματικές συμφωνίες με ιδιώτες;

Μέχρι και "παγκάρι" έβγαλαν πρόσφατα οι διοικήσεις των ΤΕΙ για να εξασφαλίσουν έσοδα, προκειμένου να καλύψουν βασικές ανάγκες λειτουργίας...

Το δεύτερο ζήτημα: Τι θα γίνει με όλα αυτά τα παιδιά που πέρασαν και φοιτούν στα Τμήματα αυτά; Θα πεταχτούν εκτός σπουδών; Θα πάρουν ένα πτυχίο που δε θα γνωρίζουν τελικά ούτε τον τίτλο του; Θα αναγκαστούν να παρατείνουν τις σπουδές, να φορτωθούν επιπλέον μαθήματα και εργαστήρια;

Εμείς λέμε κατηγορηματικά: Δεν μπορεί, για άλλη μια φορά, να πληρώνουν τους σχεδιασμούς του κεφαλαίου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση οι λαϊκές οικογένειες και τα παιδιά τους.

Η πρότασή μας για Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση

Κι έτσι κάπως βρισκόμαστε με μια έννοια, ξανά εκεί από όπου ξεκινήσαμε τη σημερινή εισήγησή μας. Με βάση όλα όσα αναπτύξαμε, θεωρούμε ότι επιβεβαιώνεται η θέση μας για την αναγκαιότητα της Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Κύρια χαρακτηριστικά της είναι η απάλειψη του ανορθολογικού και αντιεπιστημονικού διαχωρισμού ανάμεσα σε θεωρητική και εφαρμοσμένη γνώση, ανάμεσα - έτσι που καταντάνε τελικά - σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας Ιδρύματα, Σχολές και Τμήματα.

Η πρότασή μας για Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση βασίζεται στη συστηματική διαδικασία επαναπροσδιορισμού και αποσαφήνισης των επιστημονικών αντικειμένων, με κριτήριο τις ίδιες τις εξελίξεις της επιστήμης και με κύριο γνώμονα τις πραγματικές λαϊκές ανάγκες.

Αυτό όμως δεν αναιρεί καθόλου την αναγκαιότητα ύπαρξης επαγγελματικής τεχνολογικής εκπαίδευσης μετά την 12χρονη υποχρεωτική γενική εκπαίδευση, ως μια άλλη εναλλακτική, παράλληλα με την επιστημονική.

Είναι καθαρό για εμάς ότι αυτή η συνολική πρόταση, προϋποθέτει μια άλλη οικονομία, νέα κοινωνική οργάνωση και εξουσία, με πραγματικά φιλεργατικό - φιλολαϊκό χαρακτήρα, με γνώμονα τις πραγματικές λαϊκές ανάγκες και όχι το κέρδος των μονοπωλίων.

Με αυτόν τον όρο, μπορεί να υπάρχει κεντρικός πανεθνικός σχεδιασμός και έλεγχος, στη βάση του οποίου θα προσδιορίζονται οι ανάγκες του πλήθους των αποφοίτων ανά κλάδο, ανά γεωγραφική περιοχή.

Με αυτόν τον όρο, μπορούν πραγματικά να ξεδιπλωθούν οι πραγματικές δυνατότητες της επιστήμης, να επιτελέσει αυτή έναν άλλο κοινωνικό ρόλο που στο επίκεντρο θέτει την προστασία και δικαίωση του ανθρώπινου μόχθου, την αντιμετώπιση των ασθενειών και των δεινών από φυσικές και άλλες καταστροφές, την πλέρια αξιοποίηση των δυνατοτήτων του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, τη συνολική τελικά εξύψωση του βιοτικού επιπέδου του λαού.

Σε αυτό το πλαίσιο και μόνο, αίρονται αντικειμενικά οι κατηγοριοποιήσεις των Ιδρυμάτων, των πτυχίων και αποφοίτων και εξασφαλίζεται η πλήρης σύνδεση του πτυχίου με το επάγγελμα, άρα δεν θα έχει καμία θέση η συντεχνιακή διαμάχη των επαγγελματικών δικαιωμάτων.

Μόνο στο πλαίσιο αυτής της οικονομίας και της αντίστοιχης εργατικής εξουσίας, μπορεί να λυθεί το πρόβλημα της ανεργίας και το πρόβλημα της αναντιστοιχίας σπουδών - επαγγέλματος, γιατί έτσι θα κατοχυρώνεται το πτυχίο ως μοναδική προϋπόθεση για το επάγγελμα.

Ο κεντρικός σχεδιασμός δίνει τη δυνατότητα άμεσης τοποθέτησης του αποφοίτου σε δουλειά, καθώς ο προγραμματισμός για την προετοιμασία του κατάλληλου αριθμού αποφοίτων ανά ειδικότητα, με βάση τις προτεραιότητες που τίθενται για την ανάπτυξη της σοσιαλιστικής οικονομίας και κοινωνίας, αφορά και την εισαγωγή των φοιτητών στα πανεπιστημιακά ιδρύματα.

Είναι, επομένως, η μοναδική απάντηση στο πρόβλημα της ανεργίας των νέων επιστημόνων, που έτσι θα τους δίνεται η δυνατότητα να αξιοποιούν τις γνώσεις τους με όρους κοινωνικής χρησιμότητας της επιστήμης, να ενημερώνονται συνεχώς πάνω στις εξελίξεις του αντικειμένου τους, με την ευθύνη και επίβλεψη των ανώτατων ιδρυμάτων όπου σπούδασαν.

Σε αυτό το πλαίσιο και η έρευνα απαγκιστρώνεται από τους περιορισμούς και τα δεσμά που θέτει σήμερα το μονοπωλιακό κέρδος και συνδέεται πιο οργανικά, τόσο με τα ανώτατα ιδρύματα όσο και με τους αντίστοιχους κλάδους της οικονομίας που υπηρετεί την κοινωνική πρόοδο και ευημερία, χωρίς ανταγωνισμούς, ανισομετρίες, στρεβλώσεις

*Αποσπάσματα από την ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, στην ομότιτλη ημερίδα που έγινε την Τετάρτη