Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2014

Αντιθέσεις κυβέρνησης - τρόικας και ΔΝΤ - Ευρωζώνης σε ποιες συνθήκες;*

Αριστερά η Κρ. Λαγκάρντ και δεξιά ο Β. Σόιμπλε. 
Η Γερμανία συμφωνεί με την παραμονή του ΔΝΤ 
στο πρόγραμμα της Ελλάδας, οξύνοντας τις αντιθέσεις 
Ευρωζώνης - ΔΝΤ
- «Υποπτο παιγνίδι από το ΔΝΤ», έγραφε στον πρωτοσέλιδο τίτλο της αστική οικονομική εφημερίδα, στις 3/12/2014, συνεχίζοντας ότι εκβιάζει συνεχώς για νέα μέτρα. «Στρατηγική έντασης από την τρόικα - Τραβάνε το σχοινί», έγραφε άλλη αστική εφημερίδα στον πρωτοσέλιδο τίτλο της την ίδια μέρα. Τι ακριβώς συμβαίνει;

- Είναι δύο βδομάδες τώρα που υπάρχει εμπλοκή, παρά τις διαβουλεύσεις και οξύνεται η αντιπαράθεση κυβέρνησης - τρόικας, από την τελευταία συνάντηση στο Παρίσι, για να κλείσουν τα προαπαιτούμενα της αξιολόγησης από την τρόικα και να περάσει η καπιταλιστική οικονομία, όπως έλεγε η κυβέρνηση, στη λεγόμενη «μεταμνημονιακή εποχή».
Η κυβέρνηση, μιλώντας για «μεταμνημονιακή εποχή» και χωρίς πλέον τρόικα και ελέγχους, εστίαζε στην εκτίμηση ότι δε χρειάζεται άλλη χρηματοδότηση με μνημόνια, τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι γεγονός και συνεχίζονται, η καπιταλιστική οικονομία άρχισε να παρουσιάζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, άρα για δανεισμό μπορεί να βγει στις αγορές. Επομένως, ήρθε η ώρα να τερματίσει η τρόικα την παρουσία και τους ελέγχους, να φύγει το ΔΝΤ.
Η διευθύντρια του ΔΝΤ Κρ. Λαγκάρντ είπε ότι αυτό μπορεί να γίνει, αλλά η Ελλάδα χρειάζεται να έχει μια προληπτική πιστωτική γραμμή, δηλαδή να υπάρχει έτοιμο ένα ταμείο να χρηματοδοτήσει την Ελλάδα αν δυσκολευτεί με τις αγορές. Ετσι άνοιξε η συζήτηση για χρησιμοποίηση του EMS, του μηχανισμού χρηματοδότησης της ΕΕ και μάλιστα να χρησιμοποιηθούν, αν χρειαστεί, τα 11,3 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) της Ελλάδας. Αυτή η λύση απαιτεί ένα «πρόγραμμα μέτρων», αλλά δεν είναι σαν τα μνημόνια είπαν, (ουσιαστικά είναι ένα είδος μνημονίου).
Από δω και στη συνέχεια, εκφράζονται οξύτατες αντιθέσεις ανάμεσα σε κυβέρνηση - τρόικα ως προς την αξιολόγηση και την απαίτηση της τρόικας για νέα αντεργατικά - αντιλαϊκά μέτρα.
Στο Παρίσι, επίσης, είχε εκδηλωθεί η απαίτηση του ΔΝΤ να παραμείνει στο νέο πρόγραμμα της προληπτικής πιστωτικής γραμμής. Αυτό το προβάλλει ως αδιαπραγμάτευτο, και μ' αυτό συμφωνεί και η γερμανική κυβέρνηση, σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε. Αλλά και στη συνέχεια των διαβουλεύσεων, το ΔΝΤ, εκτιμώντας ότι ο προϋπολογισμός δεν είναι ισοσκελισμένος, υπάρχει δημοσιονομικό κενό, θέτει συνεχώς νέα προαπαιτούμενα για την αξιολόγηση έτσι που να μην κλείσει. Μάλιστα, στο ρεπορτάζ γι' αυτές τις εξελίξεις βγήκε κόντρα ανάμεσα στο ΔΝΤ, από τη μια, και σε Κομισιόν και ΕΚΤ, από την άλλη, δηλαδή εντός τρόικας.

- Γιατί, όμως, τέτοιος καβγάς για μια χώρα που αντιστοιχεί στο 2,8% της οικονομίας της ΕΕ;

- Είναι αλήθεια ότι αυτό είναι το μέγεθος της καπιταλιστικής οικονομίας της Ελλάδας. Φαίνεται ότι πίσω από την κόντρα τρόικας - κυβέρνησης, εκφράζονται γενικότεροι ανταγωνισμοί, μέσα στην Ευρωζώνη και την ΕΕ, αλλά σε συνδυασμό με ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς στην παγκόσμια αγορά. Αλλωστε, αυτό έχει ξαναεκφραστεί στο παρελθόν. Να θυμίσουμε μόνο τις κόντρες Ομπάμα - Μέρκελ από το 2010 ακόμη για το μείγμα πολιτικής διαχείρισης της κρίσης στην Ελλάδα, αλλά στην πορεία και της Ευρωζώνης και δύο τουλάχιστον ομηρικούς καβγάδες του Β. Σόιμπλε με τον Τ. Γκάιτνερ, υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, αλλά το μείγμα πολιτικής διαχείρισης ήταν η αφορμή των οξύτατων ανταγωνισμών.

- Σε ποιες συνθήκες εκδηλώνονται αυτοί οι ανταγωνισμοί;

- Σε συνθήκες που οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας είναι δυσοίωνες. Οι εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ το Μάη του 2014 μιλούσαν για ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας με ρυθμό 3,4% φέτος και 3,9% το 2015. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ στις 25 Νοέμβρη εκτιμάται υποχώρηση της αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ, που θα ανέλθει στο 3,3% εφέτος, στο 3,7% το 2015 και στο 3,9% το 2016.
Στις ΗΠΑ, η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 2,2% εφέτος, σε 3,1% το 2015 και σε 3% το 2016. Η οικονομία της Ιαπωνίας εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί κατά 0,9% εφέτος, 1,1% το 2015 και 0,8% το 2016. Η Κίνα θα αναπτυχθεί κατά 7,3% εφέτος, το 2015 κατά 7,1% και κατά 6,9% το 2016. Η οικονομία της Ινδίας θα σημειώσει ανάπτυξη 5,4% το τρέχον έτος, 6,4% το 2015 και 6,6% το 2016. Η ρωσική οικονομία αναμένεται να σημειώσει ανάπτυξη 0,7% το 2014, να παραμείνει στάσιμη το 2015 και να αναπτυχθεί κατά 2% το 2016.
Ταυτόχρονα, ο ΟΟΣΑ κάνει προβλέψεις προς το χειρότερο για την ανάπτυξη της οικονομίας της Ευρωζώνης σε 0,8% του ΑΕΠ το 2014 (από 1,2% που εκτιμούσε το Μάη), σε 1,2% το 2015 (από 1,7%) και σε 1,7% το 2016.
Βεβαίως, την ίδια εκτίμηση κάνει και η Κομισιόν: «Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να ανέλθει στο 1,3% στην ΕΕ και στο 0,8% στην Ευρωζώνη για ολόκληρο το 2014. Η οικονομική ανάκαμψη, που άρχισε το δεύτερο τρίμηνο του 2013, παραμένει ασταθής και η οικονομική δυναμική σε πολλά κράτη - μέλη εξακολουθεί να είναι ανεπαρκής» (Δελτίο Τύπου της Κομισιόν, 4 Νοέμβρη 2014).
Εχουμε, επομένως, δυσκολίες στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας και πορεία προς στασιμότητα στην Ευρωζώνη. Στην Ευρωζώνη, το πρόβλημα δεν είναι μόνον οι καπιταλιστικές οικονομίες Ιταλίας - Γαλλίας, με τα μεγάλα ελλείμματα, τα μεγάλα χρέη και την ύφεση. Είναι και η επιβράδυνση της οικονομίας της Γερμανίας. Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν τον Οκτώβρη από το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας, ο ρυθμός ανάκαμψης του ΑΕΠ αναμένεται για το 2014 σε 1,2% - από 1,8% σύμφωνα με προηγούμενη εκτίμηση - και για το 2015 σε 1,3% - από 2%, σύμφωνα με προηγούμενη εκτίμηση. Αλλά εντός Ευρωζώνης και ανάμεσά τους υπάρχουν οξύτατοι ανταγωνισμοί. Γαλλία και Ιταλία κατέθεσαν κρατικούς προϋπολογισμούς, σύμφωνα με τους οποίους αναβάλλουν τη μείωση των ελλειμμάτων τους με βάση το Σύμφωνο Σταθερότητας έως το 2017.
Την ίδια ώρα ο ΟΟΣΑ: «Προειδοποιεί πως τα προβλήματα της Ζώνης του ενιαίου νομίσματος είναι τεράστια απειλή για την παγκόσμια οικονομία». Γιατί όμως επιδρά αρνητικά στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας; Επειδή η καπιταλιστική διεθνοποίηση είναι τόσο βαθιά που η αλληλεξάρτηση των καπιταλιστικών οικονομιών διαφορετικών κρατών επηρεάζουν σήμερα πολλαπλά η μία την άλλη. Αρα η στασιμότητα στην Ευρωζώνη επηρεάζει αρνητικά άλλες καπιταλιστικές οικονομίες. Αυτό εξηγεί και τις τεράστιες κόντρες για το μείγμα διαχείρισης, π.χ., ΗΠΑ - Γερμανίας ή και εντός Ευρωζώνης.
Αυτοί οι παράγοντες σε επίπεδο παγκόσμιας οικονομίας συνθέτουν τις σημερινές συνθήκες μέσα στις οποίες εκφράζονται οι κόντρες με αφορμή την αξιολόγηση της καπιταλιστικής οικονομίας της Ελλάδας ανάμεσα σε ΔΝΤ και Ευρωζώνη και ανάμεσα σε τρόικα - ελληνική κυβέρνηση. Και όταν λέμε κόντρες ΔΝΤ - Ευρωζώνης ουσιαστικά πρέπει να καταλαβαίνουμε ανταγωνισμούς ΗΠΑ - Γερμανίας.

- Τότε γιατί συμφωνεί η Γερμανία να μείνει το ΔΝΤ στην Ελλάδα και στην ΕΕ; Δεν είναι αντιφατικό;

- Δεν είναι. Να θυμίσουμε ότι το ΔΝΤ, με αφορμή την ανάγκη χρηματοδότησης της οικονομίας της Ελλάδας, ήρθε στην Ευρωζώνη, επειδή το ήθελε και η γερμανική κυβέρνηση. Γιατί διαφορετικά θα χρηματοδοτούσε μόνον η ΕΕ την Ελλάδα. Με τη συμμετοχή του ΔΝΤ ελαφρύνθηκε η ΕΕ. Το ίδιο ισχύει και τώρα. Αφενός υπάρχει η αρνητική κατάσταση στις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης, Γαλλία και Ιταλία, με τεράστια χρέη και ελλείμματα, αλλά και η επιβράδυνση της οικονομίας της Γερμανίας. Υπάρχει φόβος. Αν χρειαστούν Ιταλία - Γαλλία χρηματοδότηση ποιος θα τις χρηματοδοτήσει; Εδώ χρειάζεται και το ΔΝΤ. Που «πατά» σ' αυτό για να μείνει και χρησιμοποιείται από τις ΗΠΑ κατά της Γερμανίας με αφορμή το μείγμα πολιτικής διαχείρισης, αλλά ουσιαστικά με το ποιου κράτους τα μονοπώλια θα αυξήσουν τα μερίδιά τους στην παγκόσμια αγορά, ποιες συμμαχίες θα διαμορφωθούν στο πλαίσιο των διεθνών ανταγωνισμών, έτσι που να ενισχύονται όσο γίνεται στην παγκόσμια πυραμίδα σε βάρος των ανταγωνιστών τους.
Υπάρχουν όπως και άλλοι παράγοντες που συνδιαμορφώνουν αυτές τις συνθήκες, όπως η όξυνση των ανταγωνισμών με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο, τη Βόρεια Αφρική, για την Ενέργεια και τους δρόμους μεταφοράς της, τις επενδύσεις, τις πρώτες ύλες. Ο λαός της καπιταλιστικής Ελλάδας είναι διπλά στο μάτι του επικίνδυνου κυκλώνα των ανταγωνισμών. Αφενός, γιατί η κυβέρνηση ετοιμάζεται να «μοιράσει» έρευνες υδρογονανθράκων και εδώ οι ΗΠΑ θέλουν να έχουν το «πάνω χέρι», αφετέρου επειδή η αστική τάξη της Ελλάδας επιδιώκει αναβαθμισμένο γεωστρατηγικό ρόλο στην περιοχή, ως κράτος - μέλος και του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Αλλωστε, οι ΗΠΑ δε νοιάζονται για το 2,8% της οικονομίας της ΕΕ, αλλά για την Ελλάδα ως μοχλό στα δικά τους ιμπεριαλιστικά σχέδια. Και τη θέλουν σταθερή και οικονομικά. Μόνο που εδώ η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο γιατί εκφράζονται ανταγωνισμοί και μεταξύ των κρατών της περιοχής, δηλαδή Τουρκίας, Ισραήλ, Ιράν, Σαουδικής Αραβίας κ.λπ., ενώ υπάρχει και η κατάσταση με τους τζιχαντιστες.
Ταυτόχρονα, αυτός ο ρόλος της Ελλάδας είναι χρήσιμος στους ισχυρούς συμμάχους της, το εκμεταλλεύονται και οι αστοί αυτό, και στα μέτωπα της Ουκρανίας και των Βαλκανίων. Στην Ουκρανία, η κατάσταση είναι οξυμένη, στο έδαφος ανταγωνισμών με τη Ρωσία, αλλά οξύνεται και στα Βαλκάνια στο ίδιο έδαφος, σε κόντρα με τη Ρωσία. Γι' αυτό και η συμμετοχή στις ΝΑΤΟικές δυνάμεις που είναι έτοιμες να επέμβουν αν χρειαστεί.

- Οι εργαζόμενοι, ο λαός τι πρέπει να περιμένουν από αυτήν τη διαδικασία;

- Βεβαίως, όλ' αυτά δείχνουν πως τα μεγάλα αλληλομαχαιρώματα των καπιταλιστών χτυπούν ολοένα και πιο βαθιά. Και τη νύφη πληρώνει η εργατική τάξη με τους συμμάχους της. Που έχουν δύο δρόμους μπροστά τους: Ο ένας τούς καλεί να υποταχτούν στους «εθνικούς στόχους», δηλαδή αυτούς των καπιταλιστών, των εκμεταλλευτών τους. Να απεμπολήσουν δικαιώματα απ' αυτά που τους έχουν απομείνει. Σ' αυτό το δρόμο, ο ΣΥΡΙΖΑ τούς καλεί σε αναμονή για εκλογές, να τον αναδείξουν στην κυβέρνηση, όταν και αυτός δεν αμφισβητεί καθόλου τους εθνικούς στόχους του κεφαλαίου, αλλά τον τρόπο με τον οποίο αυτοί θα υλοποιηθούν.
Μα υπάρχει και ο άλλος δρόμος. Χειραφέτηση και απεγκλωβισμός από τις διάφορες αστικές πτέρυγες, πάλη για την ενίσχυση του εργατικού κινήματος, για την αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων, υπέρ των εργαζομένων, των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων με προοπτική την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων και την εργατική - λαϊκή εξουσία. Μόνο σ' αυτό το δρόμο μπορούν να μπαίνουν εμπόδια στην αντιλαϊκή πολιτική, να αποσπώνται και κάποιες κατακτήσεις. Ο δρόμος δηλαδή που τους προτείνει το ΚΚΕ.


* Συνέντευξη με Ειδικό Συνεργάτη του «Ριζοσπάστη» για τις αντιπαραθέσεις κυβέρνησης - τρόικας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου