Ενας νέος χειρότερος "Καλλικράτης" είναι προ των πυλών

"Α ναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης". Αυτός είναι ο τίτλος του έργου που πρέπει να επιτελέσει η σχετική Επιτροπή, που έχει συγκροτηθεί σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν.4368/2016. Με 19 «διορισμένα» μέλη από την κυβέρνηση και 8 εκπροσώπους από ΕΝΠΕ, ΚΕΔΕ, ΟΣΥΑΠΕ και ΠΟΕ ΟΤΑ, είναι περιττό να αναρωτιέται κανείς για το τι θα βγει από την Επιτροπή αυτή. Το περιεχόμενο της μεταρρύθμισης είναι προκαθορισμένο... Απλά εξυπηρετεί την κυβέρνηση να εμφανίσει τον νέο «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» ως αποτέλεσμα διαβούλευσης και διαλόγου, μέσα από την «ελεγχόμενη δημοκρατία», όπως ειπώθηκε και στην Επιτροπή από άλλο μέλος... Ο ΣΥΡΙΖΑ ξέχασε τι έλεγε για τον «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» πριν γίνει κυβέρνηση και τώρα λέει... καλός είναι, αλλά εγώ μπορώ να τον κάνω καλύτερο...

Σε όλα τα εισαγωγικά σημειώματα και τις ομιλίες τους, οι κυβερνητικοί παράγοντες μιλάνε για νέο μοντέλο.., για αναβάθμιση των ΟΤΑ, για αποκέντρωση, για τοπική αυτονομία, για ισχυρή, αποτελεσματική αυτοδιοίκηση, κρύβοντας όσο μπορούν για ποιον θα είναι, από ποιον θα χρηματοδοτούνται και ποιανού ανάγκες θα υπηρετούν. Προσπαθούν να πείσουν ότι... στο σημερινό αστικό κράτος υπάρχει περιθώριο κάποιοι θεσμοί του να λειτουργούν ανεξάρτητα από αυτό, σε διαφορετική κατεύθυνση, να έχουν φιλολαϊκά χαρακτηριστικά, ανεξάρτητα από το ποιος κάνει κουμάντο στην οικονομία.

Βέβαια, μία, σε βάθος, ανάγνωση των δηλώσεων και πολύ περισσότερο οι εισηγήσεις τους είναι αποκαλυπτικές.

Λένε:

-- «Οι αναπτυξιακοί πόροι και τα εργαλεία τοπικής ανάπτυξης θα πρέπει να αποτελέσουν ένα σημείο αιχμής της διοικητικής μεταρρύθμισης... για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των κρατικών πολιτικών».

-- «Δήμοι και Περιφέρειες σύγχρονες, ισχυρές και αποτελεσματικές διοικητικές δομές που θα λειτουργούν παραπληρωματικά και σε συνέργεια με το κεντρικό κράτος» (Πουλάκης).

-- «Οι πολιτικές που επιχειρούνται στη Δημόσια Διοίκηση πρέπει να είναι συμβατές με τις αντίστοιχες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση» (Βερναρδάκης).

Και στις τρεις συνεδριάσεις μέχρι τώρα, στις συνεντεύξεις και τα δελτία Τύπου, οι κυβερνητικοί παράγοντες «διαλαλούν» την πρόθεσή τους να επιταχύνουν τις προσαρμογές που χρειάζονται στο αστικό κράτος και τους θεσμούς του, για να επιτελέσει αποτελεσματικά το ρόλο του στη σημερινή εποχή, εποχή που οι επιχειρηματικοί όμιλοι χρειάζονται «σπρώξιμο» για να ανακάμψουν τα κέρδη τους και να βρουν νέα πεδία κερδοφορίας.

Σε αυτή την κατεύθυνση, είναι αυτονόητο ότι απαιτείται «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» ανάμεσα σε κυβέρνηση, Αποκεντρωμένη Διοίκηση και ΟΤΑ, ή με άλλα λόγια δεν μπορούν να ασχολούνται όλοι με όλα και να υπάρχει επικάλυψη αρμοδιοτήτων ή, όπως λένε στις εισηγήσεις τους, χρειάζεται να «οριοθετηθούν σαφώς οι ρόλοι των διαφορετικών επιπέδων εξουσίας και διοίκησης». Για μεν τις Περιφέρειες «στόχος είναι να μεταβληθούν σε βασικούς θεσμούς ανάπτυξης, ώστε το σύνολο του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων να υλοποιείται από αυτές», για δε τους δήμους «να είναι διαχειριστές του κοινωνικού κράτους και να απαντούν αποτελεσματικά στα προβλήματα καθημερινότητας των πολιτών».

Το υπουργείο Εσωτερικών συγκρότησε 4 βοηθητικές θεματικές ομάδες εργασίας, οι 2 από τις οποίες έφεραν τις εισηγήσεις τους στην 3η συνεδρίαση της Επιτροπής. Κεντρική γραμμή των εισηγήσεων και των 2 θεματικών είναι πώς θα αυξήσουν οι ΟΤΑ τα λεγόμενα ίδια έσοδα, δηλαδή φόρους, τέλη και χαράτσια, πώς και ποια από αυτά θα επιβάλλονται απευθείας στο λαό, πώς θα γίνουν πιο ικανοί να τα εισπράττουν και πώς πέρα από την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων τους θα μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά στην προώθηση των επενδύσεων, στην ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των επιχειρήσεων και την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους.

Για τα έσοδα των ΟΤΑ

Εισηγούνται την «ενίσχυση της φορολογικής αποκέντρωσης με παράλληλη ενδυνάμωση των φοροεισπρακτικών μηχανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και παροχή κινήτρων στην αυτοδιοίκηση ώστε να επιδιώξει (αυτή) μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα κατά την είσπραξη των τοπικών εσόδων».

Εξετάζεται «ένα μεικτό σύστημα απόδοσης στους ΟΤΑ ενός νέου κοινωνικά δίκαιου και ενιαίου φόρου ακίνητης περιουσίας, που θα συμπληρώνεται με ένα μηχανισμό αναδιανομής, αλλά και επιβράβευσης, των ΟΤΑ, με βάση τη συμβολή τους στη φορολογική προσπάθεια» (!!!), με στόχο «η Ελλάδα να συγκλίνει στο 50% του μέσου όρου φορολογικής αποκέντρωσης στις χώρες του ΟΟΣΑ σε βάθος πενταετίας»...

Θα προχωρήσουν δηλαδή σταδιακά με μετονομασίες φόρων και προσπαθώντας να «γλυκάνουν» το πικρό ποτήρι της φοροαφαίμαξης των λαϊκών οικογενειών και να «καλλιεργήσουν τοπική φορολογική συνείδηση»! Με αυτά τα έσοδα θα συγκροτείται ο προϋπολογισμός των ΟΤΑ και έτσι θα θεσμοθετηθεί ο λεγόμενος «συμμετοχικός προϋπολογισμός»!!! Ο οποίος, μαζί με όλα τα οικονομικά δεδομένα, θα παρακολουθείται, θα ελέγχεται, θα «εξορθολογίζεται» και θα «προσαρμόζεται στις δημοσιονομικές πολιτικές».

Είναι χαρακτηριστική, επίσης, η λογική που προωθούν με τη «φορολογική αποκέντρωση» και την ενίσχυση των «ιδίων εσόδων», όταν αναφερόμενοι στα «ίδια έσοδα» των Περιφερειών, λένε ότι «σημαντικό μέρος των ιδίων εσόδων των Περιφερειών προκύπτει από την άσκηση ελεγκτικών - κυρωτικών αρμοδιοτήτων και τα συναφή επιβαλλόμενα πρόστιμα...».

Επιβεβαιώνεται πόσο δίκιο είχαμε όταν ως εργαζόμενοι στις Περιφέρειες στεκόμασταν αντίθετοι στη μεταφορά της μισθοδοσίας μας στους ΚΑΠ, όταν μιλούσαμε για έμμεση σύνδεση των μισθών μας με τους φόρους, όταν αναδεικνύαμε ότι θέλουν να μας εντάξουν σε ένα φορολογικό κυνηγητό για να εξασφαλίζονται οι μισθοί μας, να μας φέρνουν «αντιμέτωπους» σε κάθε διεκδίκησή μας με τα υπόλοιπα λαϊκά στρώματα.

Εξασφάλιση εισπραξιμότητας φόρων και τελών

Η Ομάδα Εργασίας πρότεινε και η Επιτροπή αποφάσισε (με τη δοσμένη πλειοψηφία...), μεταξύ άλλων, ότι τα παρακάτω αποτελούν βάση για παραπέρα επεξεργασία:

• Μεταφορά του φόρου ακίνητης περιουσίας στους ΟΤΑ, είσπραξη του ΕΝΦΙΑ και κατανομή του ανά ΟΤΑ (!!!) με θέσπιση νέων κριτηρίων φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας (μεγάλη ακίνητη περιουσία, ιδιοκατοίκηση, εκμετάλλευση, αναξιοποίητα διαμερίσματα, οικόπεδα, αγροτεμάχια κ.λπ...) ή είσπραξη από την Τοπική Αυτοδιοίκηση φόρων που επιβάλλονται στην οικονομική δραστηριότητα, όπως ο ΦΠΑ, η οποία θα συνοδεύεται με ειδικά κίνητρα για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας (π.χ. bonus υπεραπόδοσης).
• Οτι η εξασφάλιση πόρων από τους ΚΑΠ θα λειτουργεί συμπληρωματικά για την άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων!!!

Προϋπόθεση, σύμφωνα με την Επιτροπή, είναι η εξασφάλιση της εισπραξιμότητας των φόρων και των τελών. Οπως λένε σε άλλο σημείο, απαιτείται και θα προχωρήσουν σε:

• Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, του τραπεζικού συστήματος και της πλατφόρμας του «Taxisnet», για να πληρώνεις τα χαράτσια που θα σου επιβάλλουν πλέον και οι ΟΤΑ.
• Αξιοποίηση της πλατφόρμας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων για την έκδοση ταυτότητας οφειλής για χρέη προς τους ΟΤΑ.
• Αξιοποίηση της βάσης δεδομένων ακινήτων της Γενικής Γραμματείας Εσόδων για τον ακριβή προσδιορισμό της επιφάνειας των ακινήτων, με σκοπό την ορθή κοστολόγηση του ΤΑΠ από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
• Αξιοποίηση της πλατφόρμας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων για την πληροφόρηση και έκδοση ταυτότητας οφειλής για χρέη προς τους ΟΤΑ, οπότε και θα ρυθμιστεί η ηλεκτρονική διαδικασία της μη χορήγησης φορολογικής ενημερότητας, στην περίπτωση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους ΟΤΑ.

Και συνεχίζουν: «Πέρα από τα φορολογικά έσοδα που μεταβιβάζονται στην αυτοδιοίκηση, θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα εξεύρεσης νέων εργαλείων για την άντληση εσόδων όπως: η έκδοση αναπτυξιακών ομολόγων, η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας, τα αντισταθμιστικά οφέλη (π.χ. Αεροδρόμια)».

Αυτές τις «καλές πρακτικές της ΕΕ» εννοούν όταν μιλάνε για εκσυγχρονισμό των ΟΤΑ. Δεν εννοούν πως θα φτιάξουν π.χ. παιδικούς σταθμούς για να μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες όλων των παιδιών, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, ή πως θα χτιστούν νέα σύγχρονα σχολεία, κολυμβητήρια και γυμναστήρια ή πως θα φτιαχτούν γηροκομεία και παιδικές χαρές ή πως θα καθαριστούν ρέματα, θα συντηρηθούν σχολεία, δρόμοι κ.λπ., ούτε πως θα συμβάλλουν από τη μεριά τους στην αποτελεσματική προστασία της δημόσιας υγείας, της πρόληψης, της αντισεισμικής και αντιπλημμυρικής θωράκισης των πόλεων και των χωριών.

Ο ..."αναπτυξιακός" ρόλος των ΟΤΑ

Και όσον αφορά τον αναπτυξιακό ρόλο των ΟΤΑ, αυτός, όπως προκύπτει από τις εισηγήσεις, θα γίνει μέσα από: την ονομαζόμενη «αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των ΟΤΑ», την «απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη δυνατότητα εκτέλεσης από τους ΟΤΑ Α' βαθμού έργων Σύμπραξης με τον ιδιωτικό τομέα», τη «σύνδεση της δυνατότητας εκτέλεσης έργων ΣΔΙΤ των ΟΤΑ Α' βαθμού με τη δυνατότητα χρηματοδότησης επιχειρηματικών σχεδίων από το ΣΕΣ, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία», τη θεσμική αναγνώριση της δυνατότητας των δήμων να υλοποιούν ΣΔΙΤ με φορείς της αλλοδαπής, την αξιοποίηση του θεσμού της επιχειρηματικής δραστηριότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, τη θεσμοθέτηση συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, τη δημοπράτηση (κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 610 του ΑΚ) μακροχρόνιων μισθώσεων ακινήτων για διάρκεια μέχρι ενενήντα εννέα (99) έτη, με σκοπό την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων ή ακάλυπτων δημοτικών εκτάσεων, για διάρκεια μέχρι πενήντα (50) έτη, με σκοπό την ίδρυση ή επέκταση βιοτεχνικών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων, καθώς και επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την απαλλαγή των σχετικών συμβάσεων από κάθε φόρο, τέλος ή δικαίωμα Δημοσίου ή τρίτων (!!!), ενώ τα δικαιώματα και οι αμοιβές συμβολαιογράφων, δικηγόρων, δικαστικών επιμελητών και υποθηκοφυλάκων για τη σύμβαση και κάθε άλλη προς πραγμάτωση αυτής πράξη περιορίζονται στο 10% αυτών, την «εξασφάλιση σταθερού φορολογικού πλαισίου και μακροοικονομικού περιβάλλοντος σε βάθος χρόνου, δεδομένου ότι η τυπική χρονική διάρκεια τέτοιων συμβάσεων εκτείνεται σε 20-25 έτη».

Αυτά όλα θέλουν, μάλιστα, να τα εντάξουν σε ένα «Πρόγραμμα της Αυτοδιοίκησης», για το οποίο προτείνουν το όνομα «ΚΟΡΥΣΧΑΔΕΣ», για να παραπέμπει, όπως λένε, «στη νεώτερη Ιστορία (της ΠΕΕΑ κατά την Εθνική Αντίσταση 1940-1944) σε περιόδους δηλαδή αναγέννησης των λαϊκών θεσμών»... Να δυσφημίσουν, δηλαδή, και την Εθνική Αντίσταση και να κρύψουν τις «πομπές» τους πίσω από τις λαοπρόβλητες ιστορικές στιγμές.

Τα θεσμικά

Μέσα στον Οκτώβρη θα γίνει νέα συνεδρίαση της Επιτροπής και θα έρθουν οι Εισηγήσεις, που αφορούν τις αρμοδιότητες και τα λεγόμενα «θεσμικά» (εκλογικό νόμο, θέση των αιρετών κ.λπ.).

Είναι χαρακτηριστική η κατεύθυνση που δίνουν με τη σύνδεση των Οργανισμών των ΟΤΑ και κυρίως των δήμων με «την υποστήριξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας» (!!!) και με την αναφορά τους ότι «ο καθορισμός των θέσεων των οργανισμών εσωτερικών υπηρεσιών των δήμων και των περιφερειών, καθώς και των νομικών τους προσώπων, σκόπιμο είναι να προκύπτει από τη μελέτη του κόστους της κάθε θέσης» (!!!). Προϊδεάζουν με αυτό τον τρόπο για τη συνέχιση του τρόπου της τακτικής κατανομής των δήμων για λειτουργικές δαπάνες, που χρησιμοποιείται από το έτος 2014 με το σύστημα κριτηρίων που βασίζεται στο Ελάχιστο Κόστος Λειτουργίας των δήμων και την επέκτασή του και στις Περιφέρειες.

Τέλος, αξίζει να αναφερθούμε στις συζητήσεις που έγιναν στις συνεδριάσεις της Επιτροπής. «Κοκορομαχίες» και αντιπολιτευτικές κορόνες με συμφωνία... στην κεντρική γραμμή της «μεταρρύθμισης», μιας και όλοι μαζί έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να φτιάξουν ένα καλό «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ». Τοποθετήσεις του τύπου «να πάρουμε άλλο φόρο κι όχι τον ΕΝΦΙΑ» δείχνουν τις προσεγγίσεις των συμμετεχόντων, που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να μην τους «κράξει» ο κόσμος...

Β.