Με "κόκκινη γραμμή" τα συμφέροντα του κεφαλαίου

Μ

πόλικος κουρνιαχτός σηκώνεται και με ιδιαίτερη ένταση τις τελευταίες μέρες γύρω από τα αντιλαϊκά παζάρια ανάμεσα στη συγκυβέρνηση και την τρόικα. Στο προσκήνιο επανέρχονται οι «κόκκινες γραμμές» και τα «αγκάθια», η «καλή» και η «κακή» διαχείριση, η «ικανότητα» για διαπραγμάτευση, οι «διαχωρισμοί» ανάμεσα σε καταστάσεις και μορφώματα, τα οποία, ανεξάρτητα από ειδικά γνωρίσματα και άλλες διαφορές, αποτελούν δομικά στοιχεία του ίδιου υλικού. Η τέτοια συζήτηση και διαπάλη, με τη συμμετοχή και του ΣΥΡΙΖΑ, εξελίσσεται σε έδαφος απόλυτα εχθρικό για το λαό, είναι απόλυτα ξεκομμένη από τις ανάγκες του και ταυτόχρονα βαθιά επικίνδυνη. Οι κάθε είδους διαχειριστές του εκμεταλλευτικού συστήματος, ο καθένας από την πλευρά του και όλοι μαζί από κοινού, σπέρνουν ψεύτικες ελπίδες και αυταπάτες γύρω από την «επόμενη μέρα», για τη λεγόμενη μετά-μνημόνιο εποχή, για την «έξοδο στις αγορές» και την ανάκαμψη και πάει λέγοντας...

Την ίδια ώρα, πάνω από τις οικονομίες της Ευρωζώνης εξαπλώνονται σειρά από αβεβαιότητες και ρίσκα, ενώ τα ίδια τα επίσημα στοιχεία εμφανίζουν σημάδια ραγδαίας κόπωσης της οικονομικής δραστηριότητας, στασιμότητα, ακόμη και ρυθμούς πτώσης του παραγόμενου ΑΕΠ, δηλαδή σημάδια δρόμου προς νέα κρίση. Αυτά τα φαινόμενα έχουν εκδηλωθεί και μάλιστα συγχρονισμένα και στο σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και αλλού), ανεξάρτητα από τα μείγματα πολιτικής και τις κυβερνήσεις, είτε αυτές είναι «σοσιαλιστικές» ή «κεντροαριστερές», είτε ακόμη και των πολιτικών δυνάμεων που μετέχουν στο «μεγάλο κυβερνητικό συνασπισμό» της Γερμανίας, όπου, βέβαια, εκτός από τους χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ λόγο έχουν και οι σοσιαλδημοκράτες.

Σε ενιαία στρατηγική κατεύθυνση, ταυτόχρονα με τους ενδοαστικούς ανταγωνισμούς, εκδηλώνεται η σφοδρή επίθεση κυβερνήσεων και κεφαλαίου ενάντια στην εργατική τάξη και τους λαούς της ΕΕ. Την καπιταλιστική ανάκαμψη, όπως επίσης και την προσπάθεια αποτροπής και τιθάσευσης της νέας κρίσης, αντιμετωπίζουν με μνημόνια διαρκείας, διαδοχικά αντιλαϊκά μέτρα, μπαράζ από αναδιαρθρώσεις ενίσχυσης των μονοπωλίων και της ανταγωνιστικότητάς τους. Τροχιοδεικτικά πυρά εμφανίζονται και από το λεγόμενο πακέτο Γιούνκερ, το οποίο περιέχει τους 10 επεξεργασμένους άξονες της αντιλαϊκής πολιτικής της Κομισιόν. Και δεν πρόκειται μόνο για τα300 δισ. ευρώ που θα μοιράσουν στα μονοπώλια του ζωτικού χώρου τους, αλλά και για την παραπέρα ενίσχυση των κανόνων της ενισχυμένης δημοσιονομικής εποπτείας (μνημόνια διαρκείας) που ισχύουν για όλα ανεξαιρέτως τα κράτη - μέλη της ΕΕ. Οι αντιλαϊκοί άξονες της πολιτικής που θα εφαρμοστεί αφορούν σε συνδυασμό μέτρων ενίσχυσης των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, προσπάθεια για συμφωνίες με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα (π.χ. ΗΠΑ και ευρωατλαντική συνεργασία για το εμπόριο και τις επενδύσεις), ενεργότερη συμμετοχή στους πολεμικούς ανταγωνισμούς, πρόσθετα μέτρα και διαμόρφωση αναβαθμισμένων κατασταλτικών μηχανισμών στο εσωτερικό της ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, το ΔΝΤ - όπου προσβλέπει λοξοκοιτάζοντας κατά καιρούς και ο ΣΥΡΙΖΑ - σχετικά με τηνΙρλανδία προειδοποιεί: «Η αδύναμη ευρωπαϊκή ανάπτυξη θέτει πλήθος κινδύνων, που μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντική μείωση των ιρλανδικών εξαγωγών». Παράλληλα, σημειώνει πως η «ανάπτυξη» στην Ιρλανδία είναι η μεγαλύτερη στην Ευρωζώνη. Η Ιρλανδία ήταν η πρώτη που βγήκε από τα προγράμματα «διάσωσης», ενώ τυχαία ή όχι η σχετική «προειδοποίηση» του ΔΝΤ ήρθε προχτές, Παρασκευή, στη φάση «εμπλοκής» της διαβούλευσης με την ελληνική κυβέρνηση.

Παζάρια για το κεφάλαιο

Προχτές, Παρασκευή, το προεδρείο των Ευρωπαίων βιομηχάνων της BUSINESSEUROPE, μαζί και οι επικεφαλής του ΣΕΒ (Θ. Φέσσας, Δ. Δασκαλόπουλος) συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας, Μ. Ρέντσι. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΣΕΒ, οι προτάσεις για την «αποτελεσματική αξιοποίηση του επενδυτικού πακέτου των 300 δισ. ευρώ του προέδρου Γιούνκερ» είναι οι παρακάτω:

-- Να αναληφθούν σαφείς δεσμεύσεις από τις κυβερνήσεις της Ευρώπης για την προώθηση των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών, τη δημοσιονομική σταθερότητα, την καλύτερη νομοθέτηση και τη διαμόρφωση ενός ασφαλούς και σταθερού ρυθμιστικού περιβάλλοντος που θα διευκολύνει τις επενδυτικές αποφάσεις.

-- Να ληφθούν άμεσα μέτρα για τη μείωση του υψηλού ενεργειακού κόστους, των υπέρμετρων φορολογικών επιβαρύνσεων καθώς και του μη μισθολογικού κόστους στις επιχειρήσεις.

-- Να προωθηθούν εναλλακτικές χρηματοδοτικές λύσεις πέρα από τον παραδοσιακό τραπεζικό δανεισμό, όπως είναι η αξιοποίηση των πόρων των Ευρωπαϊκών Ταμείων και ειδικότερα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

-- Να υποστηριχθούν πιο ενεργητικά η ενίσχυση της ενιαίας αγοράς και το άνοιγμα σε αγορές πέραν των ευρωπαϊκών συνόρων ως κρίσιμες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη.

-- Να ενθαρρυνθούν η καινοτομία, η νέα επιχειρηματικότητα και η ανάληψη ρίσκου προκειμένου η Ευρώπη να δημιουργήσει περισσότερες δουλειές και νέες επιχειρήσεις.

Στο ίδιο κάδρο εντάσσεται και ο ΣΥΡΙΖΑ, με ανάλογες ή και ολόιδιες προτάσεις με αυτές των βιομηχάνων, ακόμη και υπερθεματίζοντας, βάζοντας στο τραπέζι μέχρι και τη διοχέτευση κεφαλαίων στους επιχειρηματίες μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Στο εσωτερικό της χώρας και σε συνδυασμό με τα προηγούμενα, ο ΣΕΒ είναι από τους πρωτοστάτες στην κατεδάφιση εργατικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.

Χαρακτηριστική είναι και η παρέμβαση από τον τραπεζικό όμιλο της Alpha, που εστιάζει στη σημερινή στάση των «εκπροσώπων της τρόικας», σημειώνοντας ότι είναι «παντελώς ασύμμετρη απέναντι σε μια χώρα που είναι πρωταθλήτρια στη δημοσιονομική προσαρμογή». Τονίζουν πως «αμήχανη η κοινή γνώμη παρακολουθεί την πορεία των διαπραγματεύσεων», από τις οποίες «αναδύεται μια άγονη αντιπαράθεση σε ήσσονος σημασίας θέματα». Προσθέτουν ότι επικρέμανται νέα μέτρα για δευτερεύουσας σημασίας διαρθρωτικές αλλαγές και για την «κάλυψη ανύπαρκτων δημοσιονομικών κενών».

Και, βέβαια, η πρεμούρα του κεφαλαίου (τραπεζιτών, βιομηχάνων και των άλλων τμημάτων) αφορά στην επιτυχή κατάληξη της διαβούλευσης, προκειμένου να ανακτήσουν «βαθμούς ελευθερίας» και μεγαλύτερη ευχέρεια στη διαμόρφωση του κατάλληλου μείγματος της αντιλαϊκής πολιτικής και με φόντο τα μνημόνια διαρκείας.

Καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις

«Τα μνημόνια ενσωματώνουν τις αντιλαϊκές κατευθύνσεις της ΕΕ και τις απαιτήσεις των κεφαλαιοκρατών που υπήρχαν προ κρίσης και σήμερα εφαρμόζονται σε όλες τις χώρες - μέλη, είτε μέσω των μηχανισμών της τρόικας είτε και χωρίς αυτούς. Ακόμη και αν τελειώσει η σημερινή μορφή των μνημονίων, η αντιλαϊκή πολιτική θα συνεχιστεί, μέσω των μηχανισμών εποπτείας και επιτήρησης που έχει συγκροτήσει πλέον η ΕΕ». Η εκτίμηση αυτή του ΚΚΕ, που είχε διατυπωθεί από την αρχή των μνημονίων και των δανειακών συμβάσεων, έρχεται σήμερα να επιβεβαιωθεί περίτρανα, που στο προσκήνιο μπαίνουν τα λεγόμενα «διαρθρωτικά μέτρα».

Η επόμενη φάση απαιτεί πολιτικές «που δεν αποσκοπούν μόνο σε δημοσιονομικά αποτελέσματα, αλλά και σε μείζονες μεταρρυθμίσεις που αλλάζουν προς το καλύτερο τους θεσμούς, το DNA του κράτους και της οικονομίας». Αυτό επισήμανε σχετικά πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών, Γκ. Χαρδούβελης, υπενθυμίζοντας την παλιά ατζέντα, τις μόνιμες και πάγιες αξιώσεις και των τμημάτων του ελληνικού κεφαλαίου.

Σε πρώτο πλάνο προβάλλει η διαφαινόμενη συμφωνία ανάμεσα στη συγκυβέρνηση και την τρόικα σχετικά με την κλιμάκωση των σαρωτικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Η αντιλαϊκή γκάμα περιλαμβάνει μέτρα όπως:

-- Το δικαίωμα της εργοδοσίας να προχωρά στην κήρυξη ανταπεργίας («λοκ άουτ»).

-- Τις μεταρρυθμίσεις στο συνδικαλιστικό νόμο.

-- Ενοποιήσεις ασφαλιστικών ταμείων, μειώσεις συντάξεων και προνοιακών επιδομάτων.

-- Ενίσχυση της φορολογικής διοίκησης, με έμφαση στην «ανεξαρτησία» της Γενικής Γραμματείας Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών.

-- Μεταφορά του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας από το υπουργείο Εργασίας στην αρμοδιότητα και τον έλεγχο του υπουργείου Οικονομικών (από το 2015).

-- Αλλαγές στον «αναπτυξιακό νόμο».

-- Επίσπευση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων.

Τα βασικά μεγέθη και οι στοχεύσεις του κρατικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή είναι απόλυτα ενταγμένα στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015 - 2018, υπηρετούν την πολιτική του κεφαλαίου για τη φάση της εκτιμώμενης ισχνής ανάκαμψης, σε συνδυασμό με την κλιμάκωση των αντιλαϊκών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. «Αβάντα» σε αυτή την πολιτική δίνει και η προοπτική «ελάφρυνσης» του κρατικού χρέους σε συνεννόηση με την τρόικα, η οποία, βέβαια, δεν έχει ενσωματωθεί στις υπάρχουσες προβλέψεις. Πρόσθετη «βαλβίδα ασφαλείας» σε ό,τι αφορά την αναδιανομή εισοδημάτων υπέρ του κεφαλαίου αποτελεί και το γεγονός ότι δεν έχουν συμπεριληφθεί τα «οφέλη», από τη μείωση των επικουρικών συντάξεων και σειράς διαρθρωτικών παρεμβάσεων και άλλων «αναπτυξιακών πρωτοβουλιών», ενώ μόνιμη παρακαταθήκη στην ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου αποτελούν τα δήθεν «έκτακτα» χαράτσια που πρωτοεφαρμόστηκαν τα προηγούμενα χρόνια, στη φάση της οξυμένης καπιταλιστικής κρίσης.

Σε κάθε περίπτωση, η δημοσιονομική διαχείριση συνδέεται με τους κανόνες ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, τους μηχανισμούς αυτόματης διόρθωσης τυχόν αποκλίσεων και τα άλλα μέτρα της «ενισχυμένης δημοσιονομικής εποπτείας». Αυτό άλλωστε απαιτεί και η κάθε διαχείριση «εντός των τειχών» του κεφαλαίου. Μόνο που απ' όλα τα παραπάνω ό,τι και αν γίνει υπόσχεται να δυναμώσει τη φωτιά στην κόλαση που έχουν ρίξει το λαό, με όποιο μείγμα διαχείρισης. Ζήτημα που βάζει το καθήκον της χειραφέτησης από τα κόμματα του ευρωμονόδρομου, της οργάνωσης της λαϊκής συμμαχίας, της συμπόρευσης με το ΚΚΕ, της ανάπτυξης της πάλης σε αντιμονοπωλιακή, αντικαπιταλιστική ρότα, για αποδέσμευση από την ΕΕ, κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων με εργατική - λαϊκή εξουσία.

Α. Σ.