Ντόμινο αντιλαϊκών διεργασιών για την ανάκαμψη του κεφαλαίου

Σε ένα ντόμινο αντιλαϊκών διεργασιών εξελίσσεται η υπόθεση της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, εν μέσω αντικρουόμενων σεναρίων σχετικά με το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών που θα ανακοινωθεί από την ΕΚΤ στο τέλος του Οκτώβρη, των όρων που θα αφορούν τις αυξήσεις των μετοχικών κεφαλαίων, τον επιμερισμό της συμμετοχής αλλά και της χασούρας, ανάμεσα στους σημερινούς και άλλους επίδοξους ιδιώτες - μεγαλομετόχους και βέβαια με την καθοριστική συμμετοχή του ελληνικού κράτους, μέσω των δανείων που χορηγεί η πλευρά της Ευρωζώνης και που ένα τμήμα τους δίνεται για την ενίσχυση των τραπεζών.

Τα σπασμένα, για μια ακόμη φορά, θα φορτωθούν με ιδιαίτερη ένταση στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων και μάλιστα για μια υπόθεση ολότελα ξένη, ταυτόχρονα και εχθρική για τα συμφέροντά του.

Σε αυτό το πλαίσιο, η νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζικών ομίλων:

-- Είναι αναπόσπαστα δεμένη με τον τρόπο διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων.

-- Αποτελεί το αναγκαίο βήμα για την τραπεζική χρηματοδότηση προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, συμπληρωματικά με τις διακρατικές ενισχύσεις που περιμένουν, μέσω του νέου ΕΣΠΑ και του «επενδυτικού πακέτου Γιούνκερ».

-- Αποτελεί την αναγκαία συνθήκη προκειμένου να διαμορφωθεί το κατάλληλο επιχειρηματικό κλίμα, στη βάση του οποίου θα επανεκκινήσει το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων σε νευραλγικούς και συγκεντρωμένους κλάδους της οικονομίας, όσο και η επιχείρηση προσέλκυσης νέων κερδοφόρων επενδύσεων.

-- Σε κάθε περίπτωση, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών σχετίζεται με την «επιτυχή» έκβαση της αντιλαϊκής αξιολόγησης από την πλευρά των ιμπεριαλιστικών οργανισμών (Κομισιόν - ΕΚΤ - ESM - ΔΝΤ). Αυτό αποτελεί μια ακόμη προϋπόθεση, τόσο για συμμετοχή των ιδιωτών στις επικείμενες αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων, όσο και για την απόδοση των κεφαλαίων από τα δάνεια της Ευρωζώνης προς τις τράπεζες.

-- Επιπλέον, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο μνημόνιο, η συγκυβέρνηση «θα πάρει υπόψη το νέο περιβάλλον και τις υφιστάμενες συνθήκες του τραπεζικού συστήματος και θα έχει στόχο την επιστροφή των τραπεζών στα χέρια των ιδιωτών, μέσω προσέλκυσης διεθνών στρατηγικών επενδυτών και μέσω ενός βιώσιμου μοντέλου χρηματοδότησης σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα».

Στο τέλος του Οκτώβρη, αναμένονται οι ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) σχετικά με το ύψος των νέων κεφαλαίων που θα απαιτηθούν για την υπόθεση της διάσωσης και στήριξης των ελληνικών τραπεζών. Αμέσως στη συνέχεια θα ξεκινήσει η διαδικασία των αυξήσεων στα μετοχικά κεφάλαια, με τη συμμετοχή των σημερινών και άλλων επίδοξων ιδιωτών «επενδυτών», με την αποφασιστική συνδρομή και του κρατικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), το οποίο θα συμπληρώσει τα ποσά που δε θα καλυφθούν από τα ενδιαφερόμενα «επενδυτικά» χαρτοφυλάκια των ιδιωτών.

Φουλάρουν οι αντιλαϊκές μηχανές

Θέμα ημερών είναι η κατάθεση του νέου αντιλαϊκού νομοσχεδίου που αφορά στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζικών ομίλων.

Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση, «η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να συνδεθεί με την αντιμετώπιση του προβλήματος των "κόκκινων" δανείων, με ειδική πρόνοια για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς». Επίσης, η κυβέρνηση αναφέρεται στην «εξασφάλιση ενός νέου τρόπου διακυβέρνησης και λειτουργίας των τραπεζών, με στόχο την αποτροπή φαινομένων αδιαφάνειας, διαπλοκής, κακοδιαχείρισης κ.λπ.».

Την ίδια ώρα, οι ανταγωνισμοί των μερίδων του κεφαλαίου εκδηλώνονται για τα καλά πλέον και στο «καυτό», για το ίδιους, ζήτημα των διοικήσεων που θα αναλάβουν το «τιμόνι» των τραπεζικών ομίλων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα προσλάβει ξένη εταιρεία ως ειδικό σύμβουλο για την «αξιολόγηση» των σημερινών διοικήσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα περί «κακοδιαχείρισης» και «αδιαφάνειας» που επικαλείται η συγκυβέρνηση, αποτελούν μια ακόμη απάτη ολκής και επιχείρηση αποπροσανατολισμού. Στην πραγματικότητα, η τοποθέτηση των κατάλληλων διοικήσεων στις τράπεζες (κρατικών στελεχών, εκπροσώπων ιδιωτών μεγαλομετόχων κ.ά.) επίσης αφορά στα ζητήματα που συνδέονται με τις κόντρες και τους ανταγωνισμούς ανάμεσα σε επιχειρηματικά συμφέροντα. Τα ζητήματα αυτά δεν αφορούν μόνο στον τρόπο διαχείρισης αποκλειστικά του τραπεζικού τομέα, αλλά με το κεντρικό ζήτημα της «επανεκκίνησης της οικονομίας», με τη διαμόρφωση του νέου μοντέλου «παραγωγικής ανασυγκρότησης», με το άνοιγμα της επιχειρηματικής πιάτσας σε νέους «παίχτες», με την επιχειρηματική αναβάθμιση επιχειρηματικών ομίλων και οικονομικών κλάδων, σε συνδυασμό βέβαια με την καταστροφή άλλων που δε φαίνεται να αποδίδουν στην «κούρσα» της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου. Μάλιστα, το σχέδιο της «παραγωγικής ανασυγκρότησης» προβλέπεται να ανακοινωθεί μέχρι την άνοιξη του 2016. Το σχέδιο αυτό επεξεργάζονται εδώ και καιρό τα αστικά επιτελεία και οι κυβερνήσεις, ενώ οι αναπροσαρμογές θα συνεχίζονται με γνώμονα και τις γενικότερες αβεβαιότητες και τα ρίσκα που εκδηλώνονται στις οικονομίες της Ευρωζώνης, όσο και συνολικά στην παγκόσμια οικονομία.

Στο επίκεντρο τα "κόκκινα" δάνεια

Σε κάθε περίπτωση, το νευραλγικό ζήτημα τόσο για τους τραπεζίτες όσο και για το εγχώριο κεφάλαιο είναι αυτό της διαχείρισης των «προβληματικών» δανείων, πρώτα και κύρια των μεγάλων «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων.

Προλειαίνοντας το έδαφος, οι τραπεζίτες επισημαίνουν ότι τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ξένων χαρτοφυλακίων, ακόμη κι αυτών που χαρακτηρίζονται ως υψηλού «επιχειρηματικού ρίσκου» (distress funds). Την ίδια ώρα και παρά τις δήθεν «διαψεύσεις» από κυβερνητικούς παράγοντες, οι συζητήσεις των Ελλήνων τραπεζιτών δίνουν και παίρνουν, για τη μεταβίβαση των «κόκκινων» δανείων σε επίδοξους «επενδυτές», κατά βάση για το ζήτημα του αντιτίμου που θα καταβληθεί για τα υπό μεταβίβαση δάνεια.

Τα «προβληματικά» δάνεια, σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζιτών, ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ, από τα οποία 64 δισ. αφορούν σε επιχειρηματικά δάνεια.

Η κάθε τράπεζα επεξεργάζεται ειδικά σχέδια που αφορούν στη μεταβίβαση των «κόκκινων» δανείων σε διάφορα επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία, αφού προηγουμένως εξαγοράσουν τα δάνεια σε προνομιακές τιμές, θα επιχειρήσουν στη συνέχεια να εισπράξουν τα μεγαλύτερα δυνατά κέρδη, σε βάρος βέβαια και των οικονομικά ανήμπορων λαϊκών νοικοκυριών. Για τα δάνεια των λαϊκών νοικοκυριών σκέφτονται νέες συμφωνίες αποπληρωμής, με μικρότερα ποσά στις δόσεις, έτσι που να δελεάσουν και να «αρμέξουν» το πενιχρό τους εισόδημα οι τράπεζες, στο όνομα π.χ. της σωτηρίας της μιας και μοναδικής κατοικίας.

Το «ζουμί», όμως, βρίσκεται στη διαχείριση των μεγάλων «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων, ενώ η επιχειρηματική διαπάλη αναπτύσσεται και γύρω από τα «κοινοπρακτικά» δάνεια, στα οποία έχουν συμβάλλει περισσότερες από μία ή και όλες οι τράπεζες από κοινού. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η Τράπεζα της Ελλάδας θα καταρτίσουν σχέδιο με μια σειρά «ειδικές δράσεις» για την εξάλειψη των νομικών και άλλων κανονιστικών εμποδίων που υπάρχουν στη διαχείριση και τη μεταβίβαση των προβληματικών δανείων.

Το ζήτημα σχετίζεται με την απαλλαγή των τραπεζών από τα «βαρίδια» και βέβαια με την τόνωση της χρηματοδότησης προς επιλεγμένους κλάδους και ισχυρούς επιχειρηματικούς ομίλους, κατά το νέο πρότυπο της «παραγωγικής ανασυγκρότησης» που προκρίνεται για την ανάκαμψη του κεφαλαίου. Σχετίζεται όμως και με επιχειρηματικούς ομίλους που λόγω κρίσης είχαν δυσχέρειες στην αποπληρωμή δανείων, αλλά υπάρχουν προϋποθέσεις να ανακάμψουν και να κερδοφορήσουν. Μ' αυτή τη λογική αντιμετωπίζονται και από τα διάφορα επενδυτικά κεφάλαια που θέλουν να αγοράσουν «κόκκινα» δάνεια.

Κλοιός πλειστηριασμών στην πρώτη κατοικία

Προχτές Παρασκευή, η Τράπεζα της Ελλάδας προχώρησε στην τροποποίηση του «Κώδικα Δεοντολογίας» των τραπεζών, καταπώς προβλέπεται στο τρίτο μνημόνιο. Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη, οι τράπεζες μπορούν να αποστείλουν την πρώτη «υποχρεωτική ειδοποίηση» στους δανειολήπτες με «κόκκινα» δάνεια, το αργότερο μέχρι τις 15/12/2015 (αντί 30/6 που προέβλεπε η προηγούμενη απόφαση).

Οπως αναφέρεται, «η εν λόγω ειδοποίηση παρέχει προθεσμία 15 εργάσιμων ημερών στο δανειολήπτη», προκειμένου να προχωρήσει στις προβλεπόμενες «συνεννοήσεις» με τις τράπεζες.

Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης του οφειλέτη, αποστέλλεται εντός 15 ημερολογιακών ημερών από τη λήξη της προθεσμίας προειδοποιητική επιστολή. Ταυτόχρονα, ο οφειλέτης χαρακτηρίζεται «μη συνεργάσιμος», γεγονός που «μπορεί να έχει συνέπεια στο εκπλειστηρίασμα της μοναδικής κατοικίας, με νομικές διαδικασίες που προτίθεται να κινήσει το ίδρυμα».

Επιπλέον, οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε ιεράρχηση της αποστολής των προειδοποιητικών επιστολών, παίρνοντας υπόψη τις παραμέτρους κινδύνου με βάση την κατηγοριοποίηση των δανείων τους.

Να σημειωθεί ότι με βάση πρόσφατη υπουργική απόφαση, το προσωρινό καθεστώς αναστολής πλειστηριασμών ισχύει μέχρι τις 30/10 και αυτό εξαιτίας των κεφαλαιακών ελέγχων στις τράπεζες. Επί της ουσίας, η ρύθμιση προστασίας από τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας έληξε στο τέλος του Δεκέμβρη του 2014 χωρίς να ανανεωθεί, όπως υποστήριζε ότι θα κάνει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.

Αντίθετα, πριν από τις εκλογές του Σεπτέμβρη, η τότε συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έσπευσε να ψηφίσει, μεταξύ άλλων, το νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Αποκαλυπτικό είναι και το γεγονός ότι ως πρώτη τιμή προσφοράς για τους πλειστηριασμούς ακινήτων ορίζεται πλέον η εμπορική αξία όπως αυτή προσδιορίζεται κατά το χρόνο της κατάσχεσης, αντί της κατά πολύ υψηλότερης αντικειμενικής τιμής, όπως ίσχυε σύμφωνα με τον προηγούμενο νόμο. Είναι φανερό το γεγονός ότι η υψηλή αντικειμενική τιμή θα ήταν εμπόδιο για την «επιτυχή» έκβαση του πλειστηριασμού. Σε αυτό το πλαίσιο, ο νόμος της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ διευκολύνει τις τράπεζες, όπως επίσης και τα ενδιαφερόμενα «αρπακτικά» των πλειστηριασμών.

Εν κατακλείδι, οι τράπεζες με την ανακεφαλαιοποίηση θα ενισχυθούν με κρατικό χρήμα που θα πληρώσει ο λαός, αφού θα είναι από τα κρατικά δάνεια, που συγκροτούν το κρατικό χρέος. Οι άνθρωποι του μόχθου που δεν μπορούν επίσης να αποπληρώσουν δάνεια που έχουν πάρει, θα εκβιαστούν από τις τράπεζες να τα αποπληρώσουν, αν μπορούν, στερούμενοι την ικανοποίηση στοιχειωδών αναγκών τους, αφού το εισόδημά τους είναι πενιχρό, ή να τους κατασχέσουν το σπίτι.

Α. Σ.