Η θέση του ΚΚΕ για την Τεχνικοεπαγγελματική Εκπαίδευση

Σ

ε εκδήλωση, με θέμα «Η θέση του ΚΚΕ για την Τεχνικοεπαγγελματική Εκπαίδευση», της Τομεακής Οργάνωσης Κατάρτισης της ΚΝΕ και της Περιφερειακής Οργάνωσης Δυτικού Τομέα της ΚΝΕ μίλησε το βράδυ της Τετάρτης 17 Μάρτη οΝίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στο αμφιθέατρο του Δημόσιου ΙΕΚ Χαϊδαρίου. Με την πρωτοβουλία αυτή απευθύνθηκε στους νέους και τις νέες, που σπουδάζουν σε σχολές κατάρτισης. Σε αυτούς τους σπουδαστές, που, μαζί με τα οξυμένα προβλήματα που βιώνουν στο σπίτι, την εκμετάλλευση στο χώρο δουλειάς, δίνουν καθημερινά τη μάχη για να σπουδάσουν μια ειδικότητα μέσα σε συνθήκες εγκατάλειψης και υποβάθμισης των σχολών.

Παρατίθενται παρακάτω αποσπάσματα από την ομιλία του Ν. Σοφιανού:

Κάθε μέρα η ΕΕ, παλιές και νέες κυβερνήσεις, επιχειρηματικοί όμιλοι μηχανεύονται νέους τρόπους για να εντείνουν την εκμετάλλευση των σπουδαστών και να αυξάνουν τα κέρδη τους. Επιδιώκουν να συνδέσουν τους όρους μόρφωσης - κατάρτισης με την αγορά εργασίας. Δηλαδή, οι μεγαλοεπιχειρηματίες να καθορίζουν τους όρους με τους οποίους οι νέοι εργαζόμενοι θα μπαίνουν στη δουλειά, τους μισθούς, τα εργασιακά δικαιώματα, τις ειδικότητες, τις δεξιότητες με βάση τις σημερινές αλλά και τις μελλοντικές ανάγκες για να αυξήσουν τα κέρδη τους, και όχι με βάση τις κοινωνικές και λαϊκές ανάγκες.

Εχουν αγωνία ο νέος εργαζόμενος να είναι ακόμα πιο φθηνός, ακόμα πιο ευέλικτος, κινητικός το λένε τώρα, θέλουν και αύξηση της εκμετάλλευσης αλλά και ιδεολογική χειραγώγηση για να μην αμφισβητήσει ο νέος και η νέα το καθεστώς της εκμετάλλευσης, να μη γνωρίζει ούτε τα δικαιώματά του, πολύ περισσότερο να μη γνωρίσει τη δύναμή του.

Η αλήθεια είναι ότι η εκπαίδευση πάντα, όπως και να το κάνουμε, συνδέεται με την οικονομία. Τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης εξυπηρετεί, ακολουθεί τις αλλαγές στην οικονομία. Είναι παράγοντας «υπεραξίας», όπως το είπε χαρακτηριστικά και ένας παλιότερος πρόεδρος του ΣΕΒ. Για όλους αυτούς, τους εκμεταλλευτές του ανθρώπινου μόχθου, η σύνδεση της Παιδείας με την αγορά εργασίας σημαίνει ελευθερία να κάνουν το εμπόρευμα εργατική δύναμη ό,τι θέλουν, να το πετάνε από δω κι από κει, να μένει στα αζήτητα, να καταστρέφεται.

Και προετοιμάζουν από τώρα το έδαφος. Προετοιμάζουν τους σπουδαστές από την πρακτική για να αποδεχτούν την εργασιακή ζούγκλα στους τόπους δουλειάς. Οι απαράδεκτες συνθήκες στην πρακτική, με την απλήρωτη και ανασφάλιστη δουλειά δεν τελειώνουν με το πτυχίο. Γενικεύονται σε όλους τους εργαζομένους.

Θέλουν οι σπουδαστές να είναι απομονωμένοι, φοβισμένοι απέναντι στις επιδιώξεις των αφεντικών. Κυρίως να μην παλεύουν για το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή δουλειά. Να μη διεκδικούν, αλλά να φαγώνονται με το διπλανό τους για μια θέση κακοπληρωμένης δουλειάς.

Με αυτήν τη θέση κάνουμε κριτική στο σήμερα

Το ΚΚΕ λέει ότι η σύγχρονη τεχνολογία, που εισάγεται σ' όλα τα επαγγέλματα, θέλει ο επαγγελματίας να έχει υψηλότερο επίπεδο γνώσεων και μόρφωσης. Δε νοείται επαγγελματίας - τεχνικός χωρίς βασικές γνώσεις της θεωρίας, χωρίς γνώση της αρχής λειτουργίας των τεχνολογικών εφαρμογών. Αυτές οι δυνατότητες γεννιούνται μέσα στον καπιταλισμό, όμως μπορούν να γίνουν πραγματικότητα μόνο στα πλαίσια του κεντρικού σχεδιασμού και του εργατικού - λαϊκού ελέγχου. Αυτές τις αντικειμενικές δυνατότητες δεν μπορεί να τις πραγματώσει και να τις ικανοποιήσει ο καπιταλισμός. Είναι άρρηκτα δεμένες με την πάλη για τον άλλο δρόμο ανάπτυξης, τη λαϊκή εξουσία, το σοσιαλισμό και η νέα βάρδια της εργατικής τάξης θα παίξει τον αποφασιστικό ρόλο γι' αυτό.

Ο σημερινός «χυλός» διαφόρων τύπων σχολών, που παρέχουν διαφορετικά δικαιώματα στους αποφοίτους, που μια ειδικότητα π.χ. της Νοσηλευτικής υπάρχει στις ΕΠΑΣ υπουργείου Υγείας, στις ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ, στα Δημόσια και Ιδιωτικά ΙΕΚ, στα ΣΕΚ (πέρα από τις αντίστοιχες ειδικότητες σε ΤΕΙ και πανεπιστήμια), δεν αντιμετωπίζεται με την προσπάθεια της κυβέρνησης να «αναδιαρθρώσει» την επαγγελματική εκπαίδευση.

Η θέση του ΚΚΕ

Το ΚΚΕ παλεύει για ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο που δε θα αναπτύσσει μόνο μια ικανότητα των νέων για απασχόληση, αλλά όλες τις ικανότητές τους. Θα μορφώνει πολύπλευρα την προσωπικότητά τους και θα διαπλάθει ανθρώπους ικανούς ν' αντιμετωπίσουν δημιουργικά την εργασία τους και τη ζωή τους, σε όποιο ή όποια επαγγέλματα μελλοντικά θα υπηρετήσουν.

Αυτό το σχολείο δε διώχνει από το πρόγραμμά του την τεχνική, σαν «κατώτερη» ενασχόληση των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων, ούτε θεωρεί την τεχνολογία, την επιστήμη των μέσων παραγωγής, προνόμιο κάποιων υψηλά καταρτισμένων ειδικών, που οι πολλοί δεν μπορούν να κατανοήσουν.

Το σχολείο αυτό, δεν έχει καμία σχέση με το σημερινό σχολείο, το ταξικό σχολείο, το ταξικό Λύκειο. Δεν στερεί όπως σήμερα από τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας την αναγκαία για τη σημερινή εποχή γενική μόρφωση ως υπόβαθρο για κάθε μελλοντική επαγγελματική επιλογή, δεν βάζει συνεχόμενους εξεταστικούς φραγμούς. Παίρνει ειδικά μέτρα για τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας, για να βοηθηθούν όσο το δυνατόν περισσότερο στις σπουδές τους και στα μαθήματά τους.

Δεν θεωρεί κανένα παιδί για πέταμα, και γι' αυτό σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν στέλνει τα παιδιά στην εκμετάλλευση και στη μαθητεία. Αντίθετα, οργανώνει το πρόγραμμα σπουδών ώστε και θεωρία να υπάρχει αλλά και επαφή με όλη την παραγωγική δραστηριότητα, γιατί ό,τι επάγγελμα και να διαλέξει κανείς, πρέπει να μπορεί να γνωρίζει πώς παράγεται ο πλούτος της κοινωνίας.

Η επαγγελματική εκπαίδευση στην αντίληψη του ΚΚΕ ξεκινά μετά το ενιαίο δωδεκάχρονο είτε ως ανώτατη είτε μέσα από επαγγελματικές σχολές, που είναι ενταγμένες στο εκπαιδευτικό σύστημα (όχι σαν τα αδιαβάθμητα ΙΕΚ-ΚΕΚ κ.λπ.). Δίνουν πτυχίο με επαγγελματική επάρκεια. Δεν χρειάζεται ο απόφοιτός τους να περάσει από καμιά άλλη πιστοποίηση, που αμφισβητεί κι απαξιώνει το πτυχίο και τις σπουδές τους. Το ενιαίο σύστημα Επαγγελματικών Σχολών είναι σε διασύνδεση με τους αντίστοιχους κλάδους της σοσιαλιστικής οικονομίας. Η συμμετοχή σε αυτές τις σχολές είναι ελεύθερη και στο πλαίσιό τους ολοκληρώνεται η επαγγελματική ειδίκευση για εκείνες τις δραστηριότητες που δεν απαιτούν επιστημονική ειδίκευση και πανεπιστημιακού επιπέδου σπουδές και πτυχίο. Η απόκτηση του πτυχίου εξασφαλίζει το δικαίωμα στο επάγγελμα και την ένταξη του αποφοίτου στην παραγωγική διαδικασία μέσω του κεντρικού σχεδιασμού.

Η επαγγελματική μόρφωση, όπως κάθε μόρφωση, στο πλαίσιο της σοσιαλιστικής κοινωνίας που στο κέντρο της έχει τις διευρυμένες λαϊκές ανάγκες, παίρνει τον πρωτεύοντα ρόλο της και γίνεται οργανικό στοιχείο της ανάπτυξής της. Στο πλαίσιό της, ο καθένας αναπτύσσει τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά του για το καλό του συνόλου της κοινωνίας.

Σε αυτή την προοπτική, οι δρόμοι της εκπαίδευσης και της μόρφωσης δεν κλείνουν. Κανείς δεν περισσεύει! Ο άνθρωπος, η πιο σημαντική παραγωγική δύναμη δεν απαξιώνεται, η συνεχής άνοδος στη μόρφωση του ανθρώπου γίνεται αναγκαιότητα της κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που επειδή είναι απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο καθορίζει, με βάση το σχεδιασμό, την επαγγελματική και την επιστημονική μόρφωση, λύνει το πρόβλημα της ανεργίας και αξιοποιεί όλο το παραγωγικό και ανθρώπινο δυναμικό για την ικανοποίηση των υλικών και πολιτιστικών αναγκών.

Δίνουμε τη μάχη και στο «σήμερα»

Επειδή έχουμε πρόταση για τις σύγχρονες ανάγκες του λαού και της νεολαίας, μπορούμε να δίνουμε τη μάχη και στο «σήμερα», πρωτοστατούμε για να δυναμώσει η οργανωμένη συλλογική διεκδίκηση στις σχολές!

Παλεύουμε για να μπουν εμπόδια στα μέτρα που τσακίζουν τη ζωή και το μέλλον της νέας γενιάς, στην απαράδεκτη κατάσταση στις σχολές και στην πρακτική.

Αυτές οι πλευρές, που αφορούν την καθημερινή ζωή του σπουδαστή, είναι βάση για συζήτηση σε κάθε ειδικότητα, σε κάθε επαγγελματική σχολή. Βήμα για να συντονιστεί η οργανωμένη, συλλογική διεκδίκηση όλων των νέων στην τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση.

Αυτή η πάλη μπορεί να πάρει πιο μαζικά χαρακτηριστικά αν δεθεί με τα σωματεία, που παλεύουν καθημερινά με βάση τα συμφέροντα των εργαζομένων, κόντρα στις απαιτήσεις των επιχειρηματικών ομίλων. Απέναντι στα μαθήματα υποταγής που δίνουν διάφοροι διευθυντές και καθηγητές, τα σωματεία που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ ενημερώνουν τους σπουδαστές για τα δικαιώματά τους, για το πώς κατακτήθηκαν μια σειρά δικαιώματα όπως η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, το ωράριο. Είναι το καλύτερο μάθημα που εμπνέει δύναμη και κουράγιο.

Δεν χρειάζεται λοιπόν καμιά αναμονή. Να μην χαριστεί ούτε ένα λεπτό στη νέα συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Είναι ανάγκη σήμερα να ισχυροποιηθεί το ριζοσπαστικό ρεύμα μέσα στους χώρους που ζει, εργάζεται και μορφώνεται η νεολαία. Να ξεπεραστούν οι αρνητικοί συσχετισμοί μέσα στο κίνημα. Να αλλάξει η διαλυτική εκφυλιστική κατάσταση μέσα στο κίνημα.

Με αιτήματα και στόχους πάλης που μπορούν να ικανοποιήσουν τις σύγχρονες νεανικές και λαϊκές ανάγκες και γι' αυτό εκ των πραγμάτων έρχονται σε ρήξη με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των μονοπωλίων.

Απαιτούμε

-- Κάθε νέος να μπορεί να έχει πρόσβαση στην ειδικότητα που επιλέγει. Κανένα σχολείο χωρίς εκπαιδευτικούς και βιβλία.

-- Ούτε ένα ευρώ από την τσέπη των λαϊκών οικογενειών, των μαθητών και των σπουδαστών. Δωρεάν βιβλία σε όλους τους σπουδαστές και όχι από φωτοτυπίες.

-- Κατάργηση κάθε πιστοποίησης, επαγγελματικών εξετάσεων, το πτυχίο η μόνη προϋπόθεση για το επάγγελμα.

-- Καμιά σκέψη για δίδακτρα. Δωρεάν και με κρατική ευθύνη να δίνονται όλα τα απαραίτητα αναλώσιμα, τα βιβλία, κ.α.

-- Κατάργηση της μαθητείας, πρακτική άσκηση ενταγμένη οργανικά στη μάθηση, ασφάλιση και πληρωμή με βάση το κατώτερο μεροκάματο του ανειδίκευτου εργάτη.

-- 6ωρο 5ήμερο 30ωρο για όσους μαθητές εργάζονται, διευκόλυνση με άδεια και αποδοχές στην περίοδο των εξετάσεων.

-- Κάλυψη υγείας και πρωτοβάθμιας περίθαλψης για όλους του μαθητές ανεξάρτητα αν έχουν ένσημα οι γονείς τους, με την κάρτα του μαθητή.

-- Κατάργηση τώρα της προϋπόθεσης των ενσήμων για τις επαγγελματικές εξετάσεις.

-- Εργαστήρια σύγχρονα χωρίς την εμπλοκή εταιρειών και ιδιωτών, βιβλία σύγχρονα με την ευθύνη του κράτους. Μείωση των μαθητών ανά τάξη και εργαστήριο (δύο εκπαιδευτικούς ανά 10 μαθητές), η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ευθύνη του κράτους καμία εμπλοκή των επιχειρήσεων.

-- Ενταξη στα κοινωνικά προγράμματα της Εργατικής Εστίας (βιβλία - θέατρο - κοινωνικός τουρισμός) των μαθητών των ΕΠΑΣ.

Να δυναμώσει το ρεύμα ενάντια στις χαμηλές απαιτήσεις

Να δυναμώσει το μέτωπο ενάντια σε εκείνες τις δυνάμεις που θέλουν τους σπουδαστές των ΕΠΑΣ και των ΙΕΚ έρμαιο ρατσιστικών και φασιστικών αντιλήψεων, που τους θέλουν υποταγμένους στα ναρκωτικά, σε παλιά και νέα υποκατάστατα και ψεύτικους παραδείσους. Είναι παράγοντες συμβιβασμού της νεολαίας, απομάκρυνσής της από την ταξική πάλη.

Παλεύουμε ενάντια στον αυταρχισμό της διοίκησης που έχει τις πλάτες του κράτους και συχνά είναι σε ανοιχτή διασύνδεση με επιχειρήσεις, κάνοντας τον πλασιέ τους, διοχετεύοντας φτηνή μαθητεία και αγορά για τα εργαστήρια.

Απαντάμε και με το προσωπικό παράδειγμα, που σε αυτούς τους χώρους αποτελεί αναντικατάστατο όπλο, για το πραγματικό περιεχόμενο της ελευθερίας, της αυτοπεποίθησης της νεολαίας, της αυριανής εργατικής βάρδιας.

Πρώτα απ' όλα, όμως, δίνουμε τη μάχη με τις αντιδραστικές αντιλήψεις πως τα παιδιά του λαού «δεν παίρνουν τα γράμματα» και πως καλύτερα είναι να μάθουν μια τέχνη...

Δε συμβιβαζόμαστε με τον αποκλεισμό από τη γενική μόρφωση, δίνουμε τη μάχη για να γίνεται κατανοητό από όλα τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας χωρίς κόμπλεξ αλλά με ταξικό κριτήριο ότι και για την εκπαιδευτική τους υστέρηση ευθύνεται η κοινωνική ανισότητα, η πολιτική και τα κόμματα που την υπηρετούν, η τάξη που βρίσκεται στην εξουσία και διαφεντεύει το πλούτο και τη γνώση που παράγουν τα χέρια και το μυαλό του εργάτη.

Θέλουμε να δημιουργήσουμε ρεύμα ανυπακοής και αυτοπεποίθησης. Την αυτοπεποίθηση του νέου εργάτη που γνωρίζει ποιοι του στερούν το δικαίωμα στη ζωή και τη μόρφωση, ποιοι τον στέλνουν στο μεροκάματο από νωρίς, ποιοι τον θέλουν φτηνό, χειραγωγούμενο εργατικό δυναμικό.

Τώρα χρειάζεται η συσσωρευμένη πείρα των νέων να βγει στην επιφάνεια

Η νεολαία πρέπει να σκεφτεί εκτός των τειχών της ιμπεριαλιστικής λυκοσυμμαχίας, της ΕΕ. Λύση βρίσκεται στη σύγκρουση με την πολιτική για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων.

Και δεν παραπέμπουμε τη λύση των προβλημάτων σε ένα απώτερο μέλλον όταν το λέμε αυτό. Παλεύουμε σήμερα ώστε να υπάρχουν κατακτήσεις, αξιοποιώντας όλες τις μορφές δράσης, πρωτοβουλίες ανάδειξης προβλημάτων. Το κύριο σήμερα να ενισχυθεί η νεανική λαϊκή αντιπολίτευση που θα μπορεί να βάζει εμπόδια στη λαίλαπα, να επιβάλλει παραχωρήσεις και αυτό απαιτεί και ενίσχυση του ΚΚΕ παντού. Ωστόσο, δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να κρύψουμε την αλήθεια από το λαό και τη νεολαία ότι δήθεν μπορεί να απαλλαχτεί από τις συνέπειες της κρίσης και συνολικότερα της αντιλαϊκής πολιτικής χωρίς να στοχεύσει στα αίτιά της, την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και χωρίς να χτυπήσει τα θεμέλια της σάπιας κοινωνίας, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, την εξουσία μιας χούφτας εκμεταλλευτών. Δεν μπορούμε δηλαδή και δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να τα παραπέμψουμε όλα στον καπιταλισμό και στις συνταγές διαχείρισής του, που είναι από χέρι αντιλαϊκές.