Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2016

Ορισμένες επισημάνσεις για τα "νέα" βιβλία Γλώσσας στα ΕΠΑΛ

...ή αλλιώς πώς εννοεί η κυβέρνηση την αναβάθμιση
Κ ατά τη φετινή σχολική χρονιά (2016 - 2017) στα ΕΠΑΛ - προφανώς και για να δείξει το υπουργείο τι εννοεί λέγοντας ότι τα ΕΠΑΛ «αναβαθμίζονται» - τα διακριτά μέχρι τώρα μαθήματα της νεοελληνικής γλώσσας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίαςενοποιούνται κάτω από το γενικό τίτλο «νέα Ελληνικά» τόσο στην Α' Λυκείου όσο και στη Β' Λυκείου.
Κατ' επέκταση, αποσύρονται για τους μαθητές των ΕΠΑΛ τα διαφορετικά μεταξύ τους βιβλία που χρησιμοποιούνταν για τη διδασκαλία των διαφορετικών και διακριτών μαθημάτων (νεοελληνική γλώσσα και νεοελληνική λογοτεχνία) δηλαδή τα βιβλία «Εκφραση - Εκθεση» τεύχος Α' και «Εκθεση - Εκφραση» Τεύχος Β' καθώς και τα βιβλία «κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας» τεύχος Α' και τεύχος Β'. Αντί γι' αυτά επανεισάγονται στις τάξεις Α' και Β' ΕΠΑΛ τα βιβλία που είχαν χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά το 2000 στα (τότε) ΤΕΕ, για τη διδασκαλία του ενοποιημένου μαθήματος (πλέον) «Νέα Ελληνικά».
Σημειώνουμε, ότι στα ΓΕΛ, ωστόσο, τα παραπάνω βιβλία (κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας και «Εκθεση - Εκφραση») παραμένουν. Τα βιβλία αυτά χρησιμοποιούνταν μέχρι σήμερα τόσο στα ΓΕΛ όσο και στα ΕΠΑΛ. Δηλαδή, η ενοποίηση του μαθήματος αφορά μόνο στα ΕΠΑΛ.
Τι σημαίνει αυτό;
Δεν θα υπάρχει πλέον ξεχωριστό βιβλίο για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Στην ουσία, το μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας καταργείται ως ιδιαίτερο και ξεχωριστό γνωστικό αντικείμενο για τις τάξεις Α' και Β'.
Συγκεκριμένα: Τα βιβλία «Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» τεύχος α' και β' είναι βιβλία 500 και 550 σελίδων, αντίστοιχα. Περιλαμβάνουν το ιστορικό πλαίσιο που γέννησε κάθε λογοτεχνικό ρεύμα, εκτενείς εισαγωγές για τα γνωρίσματα των λογοτεχνικών ρευμάτων/σχολών - αφηγηματικές τεχνικές/τρόπους, διάκριση των ειδών της λογοτεχνικής έκφρασης, εισαγωγή στο κάθε ξεχωριστό έργο, βιογραφικά στοιχεία, ερωτήσεις - εργασίες).
Στα «νέα βιβλία», τα λογοτεχνικά κείμενα και στα δύο μαζί (Α' και Β' Λυκείου), δεν ξεπερνούν τα 40 «ατάκτως ερριμμένα» πλάι σε άρθρα από τον Τύπο, οδηγίες χρήσης κ.λπ.
Η συγγραφική ομάδα, βέβαια, αυτή την υποβάθμιση - κατάργηση της λογοτεχνίας την ονομάζει «συνδιδασκαλία γλώσσας και λογοτεχνίας».
Τα επανεισαγόμενα, λοιπόν, βιβλία με τον γενικό τίτλο «Νέα Ελληνικά» (Α' και Β' ΕΠΑΛ) αποτελούν την επιτομή της «αναβάθμισης» (των ΕΠΑΛ; των μαθημάτων;) πλάι, βέβαια, στην περικοπή ωρών (π.χ. η Ιστορία έχει απομείνει, από τις συνεχείς αναβαθμίσεις, 1 ώρα στην Α' Λυκείου), την υποστελέχωση εργαστηρίων, τις ελλείψεις στις υλικοτεχνικές υποδομές κ.λπ.
Χωρίς, φυσικά, να υποστηρίζουμε το περιεχόμενο των προηγούμενων βιβλίων, έχει σημασία να σταθούμε σε ορισμένα προβλήματα που δημιουργούνται, που αφορούν όχι μόνο στη «λογοτεχνική παιδεία» των μαθητών των ΕΠΑΛ, αλλά την ίδια τη γλωσσική τους συγκρότηση, τον τρόπο που μαθαίνουν να οργανώνουν τη γλώσσα και τη σκέψη τους.
Ειδικότερα:
1. Τα βιβλία αυτά δεν είναι αυτόνομα, όπως και οι ίδιοι οι συγγραφείς ομολογούν. Δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς αυτά που αποσύρθηκαν. Γιατί, λοιπόν, αποσύρθηκαν από τους μαθητές των ΕΠΑΛ που τα χρειάζονται περισσότερο (ελάχιστα παιδιά των ΕΠΑΛ έχουν την οποιαδήποτε εξωσχολική βοήθεια). Τι θα κάνουμε; Θα βγάζουμε φωτοτυπίες; Και πού; Και με τι;
Μήπως έτσι κι αλλιώς τα παιδιά των ΕΠΑΛ, που τα περιμένει η μαθητεία, δεν πρέπει να μάθουν και πολλά - πολλά; Αυτή είναι η «ισότητα των ευκαιριών» για την οποία μιλά υποκριτικά η κυβέρνηση;
2. Υπάρχει ασυνέχεια ανάμεσα στα «νέα» βιβλία Α' και Β' Λυκείου και στο βιβλίο «Εκφραση - Εκθεση» για την Γ' Λυκείου που παραμένει στα ΕΠΑΛ. Μήπως, τελικά, θα οδηγηθούμε και σε νέα απόσυρση βιβλίων στη Γ' Λυκείου, για να «ομαλοποιηθεί» η κατάσταση, στα μέτρα της κυβέρνησης;
3. Τα γλωσσικά φαινόμενα δεν μπορούν να διδαχθούν επαρκώς από το ίδιο το βιβλίο. Το βιβλίο στις περισσότερες περιπτώσεις κάνει μια απλή αναφορά.
Για παράδειγμα, στη σελίδα 37 στα «Νέα ελληνικά» Α' ΕΠΑΛ ζητείται οργάνωση κειμένου - διαγράμματος, χωρίς κανένα υπόδειγμα.
Λείπει η θεωρία με συνοχή και συνέχεια, οι πρακτικές ασκήσεις, τα παραδείγματα.
Η ύλη δεν είναι ούτε σωστά δομημένη, ούτε δοσμένη μεθοδολογικά. Είναι στην κυριολεξία «πλίνθοι και λίθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα».
Για παράδειγμα, στα «Νέα Ελληνικά» της Α' ΕΠΑΛ (στη σελ. 44, άσκηση Γ. «ερμηνεία κειμένου»), ζητείται να βρεθούν επιχειρήματα, όταν η ελάχιστη αναφορά στο τι είναι το επιχείρημα γίνεται στη 2η ενότητα του βιβλίου σελ. 82, δηλαδή αργότερα...
Απ' ό,τι φαίνεται, η ουσιαστική γνώση και καλλιέργεια της γλώσσας για τους μαθητές των ΕΠΑΛ είναι «ψιλά γράμματα» για την κυβέρνηση.

Κίτσα ΜΑΜΙΤΣΙ
Φιλόλογος, μέλος του ΔΣ της Δ' ΕΛΜΕ Ανατολικής Αττικής

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου